Ή ΔΩΡΙΔΑ ΣΤΟ 1851 - E .'

 

Ο ΔΗΜΟΣ ΤΟΛΟΦΩΝΟΣ

Για να κλείσει η Δωρίδα , μένει ο Δήμος Τολοφώνος , που πιάνει όλη την παραλία από το Γαλαξείδι ως κοντά τη Ναύπακτο . Παλιά , απλωνόταν ο Καζάς Μαλαντρίνου στα ίδια όρια .
Η ΒΙΤΡΙΝΙΤΣΑ
Πρωτεύουσα του Δήμου , η Βιτρινίτσα – κοντά στην αρχαία Τολοφώνα – απέχει τέσσερις ώρες απ’ το Λοιδωρίκι , προς το νότο .
Ριζωμένη σε θέση καλή , μ’ένα άχρηστο ρέμα , έχει μπροστά την καρπερή πεδιάδα που γεννάει στάρι , όσπρια , μπαμπάκι , λάδι , κρασί , σταφίδα .
Γερό χωριό , με Δημοτικό Σχολείο Β’ τάξεως και τελωνειακό σταθμό στην παραλία της – τα Χάνια – βαστάει 531 κατοίκους ( 125 οικογένειες ) , ενώ προπολεμικί είχε 300 .
Αστυνόμος είναι ο Λ ά μ π ρ ο ς Γ ι α ν ν α κ ο ύ και παπάδες οι Αγωνιστές Π α π α δ η- μ ή τα ρ η ς Κ ο λ α ν τ ζ ή ς , 65 χρονών , και Π α π α σ π ύ ρ ο ς Σ χ ο ι ν ά ς , 60 χρονών .
Για ένορκοι έχουν προταθή οι :
Γ ε ω ρ γ ί ο υ η Κ ο ν τ ο γ ι ω ρ γ ό π ο υ λ ο ς η Β ι τ ρ ι ν ί τ σ α ς Δ ρ ό σ ο ς , κτηματίας , 61 χρονών , με εισόδημα 2.500 δρχ .το χρόνο . ( Αγωνιστής ) .
Γ κ ί κ α ς Γιώργος , κτηματίας , 41 χρονών , με περιουσία 6.000 δρχ.
Δ ρ α γ ώ τ η ς Θανάσης , κτηματίας , 59 χρονών , με εισόδημα 1.500 δρχ. το χρόνο .
« Γιάννης , κτηματίας , 50 χρονών , με περιουσία 6.000 δρχ .
Κ α ρ ά μ π ε λ α ς Γιώργος , κτηματίας , 48 χρονών , με εισόδημα 1.000 δρχ. το χρόνο.
Κ α τ σ ο ύ λ η ς Γιάννης , κτηματίας , 47 χρονών , με εισόδημα 2.500 δρχ το χρόνο
( Αγωνιστής ) .
Κ ο ν τ ό ς Λουκάς , έμπορας , 59 χρονών , με εισόδημα 2.500 δρχ . το χρόνο .
Π ο λ ί τ η ς Αντρέας του Δρόσου , κτηματίας , 48 χρονών , με περιουσία 6.000 δρχ .
Χ λ ω ρ ό ς Αντρέας , κτηματίας , 51 χρονών ,με εισόδημα 1.000 δρχ. το χρόνο .
Σημαντικοί Βιτρινιτσιώτες είναι ακόμα και οι :
Β ο ρ γ ι ά ς Κώστας , κτηματίας , 33 χρονών .
Γ ε ω ρ γ α κ ό π ο υ λ ο ς Γιάννης , κτηματίας , 31 χρονών .
Κ α τ σ ι κ α π ή ς Θόδωρος του Α . κτηματίας , 20 χρονών .
« Γιάννης , κτηματίας , 51 χρονών .
Κ ο λ α ν τ ζ ή ς Δρόσος , κτηματίας , 51 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
Κ ο ν τ ο λ ά τη ς Αναγνώστης , κτηματίας , 55 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
Κ ο ν τ ό π ο υ λ ο ς Χαραλάμπης του Λ. κτηματίας , 20 χρονών .
Π α π α δ η μ η τ ρ ί ο υ η Κ α ρ ν α β ό ς Γ . έμπορας , 36 χρονών .
Π ο λ ί τ η ς Γιώργος του Π., κτηματίας ,40 χρονών .
Σ τ α μ α τ ό π ο υ λ ο ς Γιώργος , κτηματίας .
« Δ. κτηματίας , 45 χρονών .
Σ τ α ύ ρ ο υ Στάθης , έμπορας ,47 χρονών .
« Θόδωρος , έμπορας , 33 χρονών .
Χ λ ω ρ ό ς Γιώργος , κτηματίας , 47 χρονών .
« Θωμάς , κτηματίας , 21 χρονών .
Η ΞΥΛΟΓΑΙΔΑΡΑ
Μιάμιση ώρα βορειοδυτικά της Βιτρινίτσας , σαν νάναι κρεμασμένη ψηλά , με θέα προς τη θάλασσα , όπου ανοίγονται τέσσερα λιμάνια , είναι η Ξυλογαιδάρα ,με 55 φαμελιές και 254 κατοίκους .( Πριν τον πόλεμο μέτραγε 150 νομάτους ) . Στις γύρω ράχες τρέφονται γιδοπρόβατα και στις άπλες της παράγονται καλαμπόκι , στάρι , κρασί και λάδι υπέροχο .
Υποψήφιοι ένορκοι γράφτηκαν οι :
Γ ρ ι λ ά ν ο ς η Γ κ ι ρ λ ά ν ο ς Αναγνώστης , ειρηνοδικειακός πάρεδρος , 55 χρονών , με εισόδημα 1.500 δρχ . το χρόνο . ( Αγωνιστής ) .
Δ ά ρ α ς η Γ ι α ν ν α κ ό π ο υ λ ο ς Δημήτρης του Ιωάννου , κτηματίας , 49 χρονών , με εισόδημα 1.500 δρχ . το χρόνο . ( Αγωνιστής ) .
Ζ ω ι τ ός η Κα ρ α μ π ί ν η ς Δημήτρης , κτηματίας , 60 χρονών , με εισόδημα 2.500 δρχ. το χρόνο . ( Αγωνιστής ) .
Κ α θ α ρ ά κ η ς Γιάννης , κτηματίας , 69 χρονών , με εισόδημα 2.500 δρχ . το χρόνο .
( Αγωνιστής ) .
Κ ο υ τ ρ ο ύ κ η ς Γιαννάκης , δημοτικός σύμβουλος – κτηματίας , 63 χρονών , με εισόδημα 2.500 δρχ .το χρόνο . ( Αγωνιστής από τους ξακουστούς ) .
Κ ω ν σ τ α ν τ ί ν ο υ η Κ ω ν σ τ α ν τ έ λ λ ο ς Ηλίας , κτηματίας , 40 χρονών , με εισόδημα 1.500 δρχ . το χρόνο .
Γνωστοί είναι , επίσης , και οι :
Β α β ά τ σ ι κ ο ς Θανάσης , κτηματίας . ( Αγωνιστής ) .
Κο υ τ ο ύ τ ζ α ς η Κο υ τ ά τ ζ η ς Αναγνώστης , κτηματίας ,51 χρονών . ( Αγωνιστής)
Κ ο υ τ ρ ο ύ κ η ς Δημήτρης του Ιωάννου , έμπορας , 30 χρονών .
« Παναγιώτης του Ιωάννου , κτηματίας , 22 χρονών .
Ο ΒΕΛΕΝΙΚΟΣ
Κοντά στην Ξυλογαιδάρα , δυό ώρες βορειοδυτικά της Βιτρινίτσας , βρίσκεται ο Βελενίκος .
Ριζωμένος κι’αυτός μέσα , αγγίζει τον Κορινθιακό με δυό λιμάνια . Το χώμα του το καρπερό δίνει στάρι , καλαμπόκι , κρασί και λάδι , αρκετά για να ζήσουν οι 132 ψυχές του – 28 οικογένειες .Πριν το ’21 υπαγόταν στον Καζά Λοιδωρικίου – είχε 75 κατοίκους.
Για ένορκοι έχουν προταθή οι :
Σ τ α μ α τ ο γ ι ά ν ν η ς Γιάννης του Α., δημοτικός σύμβουλος , 50 χρονών , με εισόδημα 1.500 δρχ . το χρόνο . ( Αγωνιστής ) .
Τ σ ά μ η ς Δημήτρης , κτηματίας , 69 χρονών , με εισόδημα 1.500 δρχ. το χρόνο .
Άξιοι είναι και οι:
Γ ε ω ρ γ α κ ό π ο υ λ ο ς Αντρέας , κτηματίας , 50 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
Κ ο υ τ σ ο υ μ π ά κ η ς η Κ ο υ τ σ ο υ μ π ά ν η ς Γιώργος , κτηματίας , 50 χρονών .
( Αγωνιστής ) .
Κ ω ν σ τ α ν τ ί ν ο υ η Μ α χ α ί ρ α ς Δημήτρης του Κωνσταντίνου , κτηματίας .
( Αγωνιστής ) .
Σ ι δ ε ρ ό π ο υ λ ο ς Θανάσης , κτηματίας , 30 χρονών .
Σ τ α μ α τ ο γ ι ά ν ν η ς Γιώργος , κτηματίας , 58 χρονών. ( Αγωνιστής ) .
« Θύμιος του Α , κτηματίας , 39 χρονών .
TA MAΡΑΖΙΑ
Τα Μαραζιά απέχουν δυόμιση ώρες από τη Βιτρινίτσα , βορειοδυτικά , και παράγουν τα ίδια με τα γύρω : στάρι , καλαμπόκι , κρασί , λάδι .
Σήμερα , οι κάτοικοί τους φτάνουν τους 232 – 45 οικογένειες – ενώ προπολεμικά είχαν 135 , από τους οποίους οι 35 μέναν στ’απάνω Μαραζιά .
Υποψήφιοι ένορκοι είναι οι :
Μ π ί τ η ς Α. Αξιωματικός , 64 χρονών , με εισόδημα 1.500 δρχ. το χρόνο .
Π α π α θ ε ο χ ά ρ η ς Α ν α γ ν ώ σ τ η ς , κτηματίας , 59 χρονών , με εισόδημα 2.000 δρχ . το χρόνο .
Ξεχωρίζουν , πάλι , και οι :
Κ α τ ή ς Αντώνης , κτηματίας .( Αγωνιστής ) .
Κ α ψ ό κ ο λ ο ς Νίκος , κτηματίας , 48 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
ΤΑ ΤΡΟΙΖΩΝΙΑ
Αγκαλιασμένα απ’ τη θάλασσα τα Τροιζώνια , νησί με σπίτια και νεκροταφείο , που βρίσκονται θαμμένοι πολλοί Αγωνιστές του ’21 , που έπεσαν στις άγριες μάχες τις περιοχής .
Εδώ , στο τέλος του περασμένου αιώνα , ήθελε να μεταφέρει την έδρα του ο Δεσπότης του Λοιδωρικίου .
Η ΜΑΚΡΥΣΗ
Μιάμιση ώρα βορειοδυτικά της Βιτρινίτσας , είναι η Μάκρυση , μ’ένα ρέμα μικρό και κομμάτι δάσους .
Με 24 φαμελιές και 111 νομάτους – προπολεμικά είχε 150 – παράγει κρασί , όσπρια , καλαμπόκι και λίγο στάρι .
Για ένορκοι έχουν προταθή οι :
Γ κ ί κ α ς Αναγνώστης , κτηματίας , 49 χρονών , με εισόδημα 1.500 δρχ. το χρόνο.
Δ ρ ο σ ό π ο υ λ ο ς Α ν τ ρ έ α ς , κτηματίας , 54 χρονών με εισόδημα 1.500 δρχ . το χρόνο .
Από δω επίσης είναι και ο Μ π έ σ κ ο ς Γιώργος , κτηματίας , 33 χρονών .
Η ΜΗΛΙΑ
« Μηλίτσα πούσαι στον γκρεμνό » , λέει το τργούδι , κι’η Μηλιά μέσα σε γκρεμούς και σάρες είναι , μ’ένα δασάκι , 36 οικογένειες , 178 κατοίκους – προπολεμικά είχε 150 – και τα φτηνά αμπελοχώραφα .
Υποψήφιος ένορκος είναι ο Κ ο υ μ ο τ ός η Κ ο κ μ ο τ ό ς Δημήτρης ,δημοτικός σύμβουλος , 42 χρονών , με εισόδημα 2.000 δρχ . το χρόνο .
Στους σημαντικούς Μηλιώτες περιλαμβάνονται και οι :
Β α σ ι λ ό π ο υ λ ο ς Θανάσης , κτηματίας , 51 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
« Δημήτρης του Κ., κτηματίας , 51 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
Μ π ο τ ί ν η ς Γιάννης , κτηματίας ,56 χρονών .( Αγωνιστής ) .
« Κώστας , κτηματίας , 48 χρονών .( Αγωνιστής ) .
Ν τ α λ ά κ α ς η Μ α ρ γ α ρ ί τ η ς Γιάννης , κτηματίας , 56 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
Π α π α δ η μ η τ ρ ί ο υ Κώστας , κτηματίας , 46 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
« Χαραλάμπης , κτηματίας , 33 χρονών .
Τ α μ π ρ α τ ζ ή ς Γιώργος , κτηματίας , 52 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
H ΣΩΤΑΙΝΑ
Σε δυόμιση ώρες δρόμο , βορειδυτικά ,της Βιτρινίτσας , συναντιέται η Σώταινα , με 71 κατοίκους – 15 οικογένειες – που ζουν απ’ό,τι δίνουν τα γιδοπρόβατα που τρέφουν και λίγα καλαμπόκια , στάρια και κριθάρια .
Γνωστός Σωταινιώτης είναι ο Συλλάνταβος Θανάσης , κτηματίας .( Αγωνιστής ) .
Η ΝΤΟΒΡΟΒΙΤΣΑ
Η Ντοβροβίτσα , ρημαγμένη τώρα , είχε προπολεμικά , 25 νομάτους .
Η ΠΛΕΣΙΑ
Τριπλασιασμένη , σχεδόν ,μετά την απελευθέρωση , η Πλέσια , έφτασε τους 423 κατοίκους – 75 οικογένειες – ενώ πριν είχε 175 .
Μιάμιση ώρα βορεινά της Βιτρινίτσας , βγάζει στάρι , κριθάρι , καλαμπόκι και τυρί υπέροχο .
Γιά ένορκοι έχουν προταθή οι :
Γ ε ω ρ γ ί ο υ Γιάννης , δημοτικός σύμβουλος , 59 χρονών , με εισόδημα 2,000 δρχ . το χρόνο .
Κ α ρ α ν ά σ ι ο ς Κώστας , κτηνοτρόφος , 58 χρονών , με περιουσία 6.000 δρχ .
Μ α ν έ τ α ς Αν , ειρηνοδικειακός πάρεδρος , 49 χρονών , με εισόδημα 2000 δρχ το χρόνο .
Μ α ν έ τ α ς Π., κτηματίας , 43 χρονών , με εισόδημα 2.000 δρχ το χρόνο .
Σημαντικοί είναι επίσης και οι :
Ι ω ά ν ν ο υ Γιώργος , κτηματίας , 55 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
Κ α μ ο υ τ σ ή ς Σταύρος , κτηματίας , 60 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
Κ α ν ι ό ς Παναγιώτης , κτηματίας . ( Αγωνιστής ) .
Κ α ρ α μ ά ν τ ζ α λ ο ς Κώστας , κτηματίας , 51 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
Κ ο κ μ ο τ ό ς Μίχος , κτηματίας , 55 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
Κ ο τ ρ ό τ σ ο ς η Κο ρ δ ε λ ά ς η Κο ρ δ α λ ά ς Αντρέας , κτηματίας , 50 χρονών .
( Αγωνιστής ) .
Κ ο υ τ σ ο μ ί χ ο ς Χρήστος , κτηματίας , 55 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
Μ π ο ύ ν ο ς η Π λ έ σ ι α ς Γιάννης , κτηματίας , 55 χρονών . ( Αγωνιστής ) .
Χ ρ υ σ α ν θ ά κ η ς Κώστας , κτηματίας , 32 χρονών .
ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΚΟΥΤΣΟΥΡΟΥ
Σε κορφή βράχου κοφτερού το Μοναστήρι του Κουτσουρού , αγναντεύει κι’ αφεντεύει τον Κορινθιακό .
Εδώ , στα χρόνια του πολέμου έγινε μάχη αποφασιστική .
Να πως την περιγράφει ο Αρτοτινός Συνταγματάρχης Γιάννης Ρούκης .
« Συναθροισθέντος άπαντος του Ελληνικού στρατού εις Σαλαμίνα ,ο τακτικός , υπό τας διαταγάς του Φαβιέ , ανεχώρησεν διά την Μεθώνην , οι δε λοιποί οπλαρχηγοί μετέβησαν μέρος αυτ΄βμ εις Κόρινθον , Τζαβέλλας , Χατζηπέτρος , Πανουργιάς , Δυοβουνιώτης , Χριστόφορος Περραιβός , και άλλα διάφορα σώματα κατέκαβον το φρούριον της Κορίνθου , όθεν εσύστησαν επιτροπήν τινα υπό το όνομα το πρώτον σώμα της Στερεάς Ελλάδος και της Ακροκορίνθου . Οι δε λοιποί οπλαρχηγοί , Ρούκης , Κριεζώτης , Μαμούρης , Διον .Ευμορφόπουλος και Ευστάθιος Κατζικογιάννης έμειναν εις Σαλαμίνα...Διατρίβοντες , λοιπόν , οι άνω οπλαρχηγοί καθ΄’ολον το θέρος εις διαφόρους θέσεις , τον Οκτώβριον διετάχθησαν , παρά της τότε Κυβερνήσεως , ίνα εκστρατεύσωσιν εις την Στερεάν Ελλάδα και τα μεν σώματα υπό τους Ρούκην , Μαμούρην , Δυοβουνιώτην , Πανουργιάν , Ν.Κοντογιάννην διετάχθησαν και επέρασαν εις την Ανα – τολικήν Ελλάδα , όπου και μετέβησαν εις Τριζόνια της Επαρχίας του Λοιδωρικίου , τα δε σώματα υπό τον Ν.Κριεζώτην , Βάσον Μαυροβουνιώτην να μεταβώσιν εις το Τρίκερι μετά των Καρατασαίων όπου και μετέβησαν . Τα δε σώματα τα μεταβαίνοντα εις Τριζόνια διηυθύνθησας προς το Λοιδωρίκιον , οπόθεν σώμα τι ασθενές Τουρκικόν ετράπη διά Λαμίαν και ενώ εισήλθον εις το Λοιδωρίκιον κατέκαβον αυτό , ευρόντες και τας αποθήκας πλήρεις διαφόρων καρπών .
Εντεύθεν δε διεμοιράσθησαν ούτως : ο μεν Δυοβουνιώτης , Μαμούρης και Πανουργιάς προς οχύρωσιν της ποταμιάς του Λοιδωρικίου , όπως εμποδίσωσι την εισβολήν του εχθρού από το μέρος της Λαμίας , όπου ο Σετραζίμης Κιούταγιας είχε το γενικόν στρατόπεδον , ο δε στρατηγός Ρούκης να καταλάβη την θέσιν της μονής του Κουτζουρού
Ίνα εμποδίση την εισβολήν του εχθρού εκ Σαλώνων, άτινα ο Μεχμέτ Ντιβόρης κατείχεν .
Ενώ ωχυρώθη εις το ειρημένον μονίδριον Κουτζουρού , εφοδιάσθη καλώς με τροφάς από τας εχθρικάς αποθήκας .
Μετά παρέλευσιν δε ημερών διέταξεν ο Σατρεζίμης εν σώμα τουρκικόν ,συγκείμενον υπέρ τας 3.000 , υπό τας διαταγάς του Χατζηνατάρη αυτού Τζέλο Πίτζαρη και διαφόρων άλλων Μπιμπασίδων και καπεταναρέων Σταμούλη Γάτζου εξ Αγράφων , Μητζοκοντογιάννη εξ Υπάτης , του Σαφάκα εκ Λοιδωρικίου , Ι .Ζελιανέου εκ Λεβαδείας
Κομνά Τράκα , Σαλωνίτου , και ομού πάντες εστρατοπέδευσαν εις το χωρίο Μαυρολιθάρι .Ιδόντες λοιπόν την συρροήν των Τούρκων και των ματ’ αυτών άνω Ελλήνων οι έχοντες ωχυρωμένον το στόμιον του Λοιδωρικίου , Μαμούρης , Δυοβουνιώτης και λοιποί και μη δυνάμενοι εμποδίσαι την ορμήν αυτών , οπισθοδρόμησαν και λαβόντες όσα ποίμνια ευρέθησαν πέριξ , κατεβίβασαν εις τα Τριζόνια , όπου ο Γ. Δυοβουνιώτης έγραψεν τω στρατηγώ Ρούκη εις Κουτζουρόν , όντος οκυώ ώρας μακράν , εξηγήσας αυτώ την οπισθοχώρησιν , διαβεβαιών οτι δεν ηδύναντο να στείλωσι ουδεμίαν βοήθειαν εις την θέσιν Κουτζουρού .Tότε τα Τουρκικά στρατεύματα κατέλαβαν την πρωτεύουσαν του Λοιδωρικίου και μετά τρεις ημέρας εξεστράτευσαν και κατέλαβον το χωρίον Πλέσσα , εν τέταρτον της θέσεως Κουτζουρού , όπου ην ο Ι. Ρούκης .Ενώ δε συνεκεντρώθησαν άπαντα τα σώματα τα υπό τον Τζέλο Πίτζαρην εις το άνω χωρίον , υπέρ τους 4.000 , δεν ετόλμησαν να επιπέσουν κατά των εν τή μονή Κουτζουρού , ούσης καλώς ωχυρωμένης , αλλά έμειναν άπρακτοι πλέον των 10 ημερών. Ο δε στρατηγός Ρούκης μη γνωρίζων τα κινήματα αυτών πανταχόθεν στερούμενος ειδήσεων περί των κινημάτων αυτών , διέταξεν δύο σωματάρχας , τον Ευστάθιον Γαβριήλ και Ι. Φαρμάκην να καταλάβωσι τα δύο Ντερβένια , το προς τα Σάλωνα και το προς το Λοιδωρίκι και ούτως οι σωματάρχαι συνέλαβον πλέον των 15 πεζοδρόμων εκ τε της Λαμίας , Αμφίσσης και διαφόρων άλλων μερών , την επαύριον δε μετήνεγκον αυτούς εις το στρατόπεδον του Κουτζουρού και μάλιστα ένα τούτων από το χωρίον Σεγδίτζα θεωρητικός και μακρομύστακα , οι δε στρατιώται ακούσαντες τούτο τον εξετέλεσαν πάραυτα και αμέσως τον παρουσίασαν με το εν μέρος του μύστακος . Ο δε στρατηγός επιπλήξας τους στρατιώτας διά τούτο , ακολούθως ωμίλησε του ειρημένου πεζού, αν και πηγαίνη εις τα Τριζόνια με εν γράμμα προς τους οπλαρχηγούς με την επιστροφήν του δε , θέλει δώσει αυτώ την ελευθερίαν και την φοράδα να επιστρέψη εις την πατρίδα του . Ο άνω πεζός τρέξας μετέβη εις Τριζονια και επέστρεψεν φέρων την απάντησιν από τους οπλαρχηγούς Δυοβουνιώτην , Μαμούρην , Πανουργιάν παρ’οις είχεν έλθη , τότε ο στρατηγός Ανδρέας Λόντος μετά σώματος Πελοποννησίων , οίτινες έλεγον εις απάντησιν ότι δεν δύνανται να δώσωσι βοήθειαν ουδεμίαν .
Σκεφθείς λοιπόν ο στρατηγός Ρούκης τίνι τρόπω να φέρει τους Τούρκους εις μάχην προς εμψλυχωσιν των υπό την οδηγίαν του Ελλήνων συνήθροισεν πάντας τους υπ’ αυτόν σωματάρχας και ενεθάρρυνεν αυτούς όπως αποφασίσωσιν να έλθωσιν εις μάχην με τους εχθρούς , συνεσκέφθη μετ’αυτών και έγραψεν επιστολήν τινα προς τους Τούρκους , διά να τους ερεθίση , έχουσαν ούτως : « Προς τους Μπιμπασήδες των Οθωμανών και αφορισμένους καπεταναρέους τους διαμένοντας εις το χωρίον Πλέσσα .
Είδον τον ερχομόν σας εις αυτό και εχάρην .Απορώ τα κινήματά σας , όπου οι Έλληνες σας περιμένουν με τας αγκάλας ανοικτάς διά να αλλάξωμεν από ένα τουφέκι , και αν ούτως έλθετε καλώς , ει δε μη χαράμι να σας γίνη το ψωμί του Σουλτάνου Μαχμούτη .
Ο στρατιώτης του Ιησού Χριστού Ι.Ρούκης εκ του στρατοπέδου του Κουτζουρού ».
Άμα έλαβαν οι Τούρκοι την ειρημένην επιστολήν με τον πεζόν της Σεγδίτζης , τον μονομύστακα , την επαύριον ήλθον εις μάχην , εις θέσιν Κουτζουρός , οι δε Έλληνες ήσαν καλώς ωχυρωμένοι εις 3 θέσεις , ο μεν Ευστ.Γαβριήλ ήτο εις Πηγάδι , δεξιόθεν του Ι.Φαρμάκη και Ι.Μπασδέκη , άνωθεν και αριστερά ο Τζατζαρώνης ΚΑΙ χΙΝΌΠΩΡΟς , εις δε το κέντρον ο στρατηγός Ρούκης μετ’επικουρίας , όπως δώση βοήθειαν όπου η χρεία το καλέσει .Ούτω και οι Τούρκοι διηρημένοι εις τρία επέπεσαν κατ’αυτών , και ενώ η μάχη από τα διάφορα μέρη εξηκολούθει πεισματώδεις μρτά τέσσαρας ήμισυ ώρας επέπεσαν οι Έλληνες εναντίον των Τούρκων , ούτως ώστε οι τούρκοι μη δυνηθέντες να κρατήσουν την ορμήν των Ελλήνων ετράπησαν εις φυγήν , τους οποίους κατεδίωξαν οι Έλληνες μέχρι του Πλέσσα , ούτω δε οι μεν Έλληνες ενεψυχώθησαν , οι δε εδειλίασαν να έλθουν εκ δευτέρου εις μάχην και επομένως έμειναν μετέωρα αμφότερα τα μέρη .
Επειδή δε οι Έλληνες είχον έλλειψιν κρέατος , διέταξεν ο Ρούκης τον Γαβριήλ μετά 40 στρατιωτών διά να προμηθεύση όθεν και αν εύρισκε πρόβατα προς τροφήν του στρατοπέδου .Ούτος έφθασεν εις την Σκάλαν των Σαλώνων , πλέον των 4 ωρών μακράν , εις τα μέρη τα κατεχόμενα υπό των Οθωμανών και όσα ποίμνια εύρεν εμπρός , μέγαν αριθμόν , τα ωδήγησε εις το στρατόπεδον . Οι δε Τούρκοι ερεθισθέντες από το συμβάν ήλθον και πάλιν εις την μάχην . Οι Έλληνες ορμήσαντες τους κατεδίωξαν άχρι των οχυρωμάτων των . Και εύθις δεν επανήλθον εις μάχην και πάλιν άπρακτοι εδιώχθησαν ώστε η θέσις αύτη εκρατήθη υπό του στρατηγού Ρούκη δύο σχεδόν μήνας , χωρίς να φθάση αυτώ η ελαχίστη επικουρία , μετά διαφόρους δε ακροβολισμούς και αψιμαχίας ετελείωσαν τα πολεμοφόδια και εκ τούτου βιαζόμενοι ηναγκάσθησαν και κατήλθον εις Τριζόνια....».
Η ΒΙΔΑΒΗ
Ανατολικά της Βιτρινίτσας , δυό ώρες , είναι η Βίδαβη με 423 κατοίκους – πριν το ’21 είχε 75 . Ακουμπισμένη ως τη θάλασσα , ανοίγει δυό καλά λιμάνια και παράγει κρασί , λάδι , στάρι και κριθάρι .
Υποψήφιοι ένορκοι έχουν προταθή οι :
Γ α λ ά ν η ς Νίκος , κτηματίας , 64 χρονών , με εισόδημα 1.500 δρχ.το χρόνο .
(Αγωνιστής ) .
Μ α ν τ ζ ό ρ ο ς Νίκος , ειρηνοδικειακός πάρεδρος , 33 χρονών , με εισόδημα 1.500 δρχ το χρόνο .
Η ΚΙΣΕΛΗ
Τελευταίο χωριό του Δήμου Τολοφώνος η Κίσελη , που απέχει μιά ώρα απ’τη Βιτρινίτσα και βγάζει στάρι , καλαμπόκι , κριθάρι , σίκαλη , όσπρια , μπαμπάκι , σταφίδα .
Σε πλαγιά χτισμένη , έχει δυό θαυμάσια λιμάνια , 47 φαμελιές και 216 κατοίκους – προπολεμικά είχς 150 .
Γιά ένορκοι έχουν προταθή οι:
Δ ε σ π ο τ ό π ο υ λ ο ς Γ. Αξιωματικός , 63 χρονών , με εισόδημα 2.000 χρχ το χρόνο .
Λ έ κ ο ς Θανάσης , αξιωματικός , 56 χρονών , με εισόδημα 2.000 δρχ , το χρόνο .
« Αντώνης , κτηματίας , 53 χρονών , με εισόδημα 2.000 δρχ. το χρόνο .
« Γιώργος , κτηματίας , 59 χρονών , με εισόδημα 1.800 δρχ. το χρόνο .
Άξιοι ακόμα Κισελιώτες είναι οι :
Α θ α ν α σ ι ά δ η ς Αναγνώστης , κτηματίας , 29 χρονών .
Δ ρ ο μ ά ζ ο ς Θύμιος , έμπορας , 31 χρονών .
« Παναγιώτης , κτηματίας , 30 χρονών .
Κ ρ ί κ ο ς Λουκάς του Π. Κτηματίας . ( Αγωνιστής ) .
Λ έ κ ο ς Νίκος , κτηματίας , 20 χρονών .

 

΄Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι …..