Δευτέρα 6 Μαΐου 2013

ΠΡΟΠΟΛΕΜΙΚΗ ΛΙΔΟΡΙΚΙΩΤΙΚΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΑΡΝΙΑ ΚΑΙ…ΠΥΡΟΜΑΧΙΚΑ ..


ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ  ΧΩΡΙΑΝΩΝ  ΜΑΣ


1934 Καμπρή -Καλαπτσέικη αυλή
΄Λαμπρή  1934 , στην  “ Καλαπτσαίϊκη  “ αυλή .

1934-Λαμπρή-Μαστρογιαννέικο
Την  ίδια  χρονιά  στο Μαστρογιανναίϊκο .





Τούτες τις χρονιάρες μέρες , η σκέψη γυρνάει με νοσταλγία στα παλιά , στα παιδικά μας χρόνια .
Τότε , που ναι μεν είχαμε σχεδόν άδεια την κοιλιά μας , αλλ’ είχαμε γεμάτη την ψυχή μας από αγάπη , σεβασμό στην παράδοση , πίστη στην πατρίδα και τη θρησκεία και μεγάλη λατρεία για το χωριό μας . Τότε , που ο μακαρίτης ο παπα Τσονάκας – Θεός να αναπαύει την ψυχή του – την Ανάσταση την άρχιζε στις 3 τη νύχτα και την τελείωνε το πρωί . Κι’ όχι όπως τώρα στις 12 – μην κοουραστούν οι ..χορτάτοι Νεοέλληνες – που προγκάνε όλοι πριν ακούσουν καλά – καλά το « Χριστός Ανέστη » και τρέχουν στα σπίτια τους να φάνε τη μαγειρίτσα τους , λες και δεν θα ξαναδούν ποτέ φαγητό στη ζωή τους !

1934-πάσχα -Σαψαρόιαννου

Την  ίδια  πάντα  χρόνιά , στην αυλή  του  Σαψαρόγιαννου

Ήταν σαν όνειρο να ξεκινάς στις 3 και στις 4 για την Ανάσταση . Μέσα στο βαθύ σκοτάδι , , με τις μεθυστικές μοσχοβολιές των ανθισμένων δέντρων , τα γλυκοκελαηδήματα των αηδονιών , που το’ λεγαν ξάγρυπνα όλη νύχτα στο Ρουμάνι και στον Παλιόραγκο , το πρωινό ανοιξιάτικο μυρωμένο αεράκι να σου τρυπάει τη μύτη . Κι εσύ , παιδί , με τα καλά σου ρούχα , να παίρνεις τα’ ανηφόρι για την εκκλησιά .
δεκ.30 Λαμπρή
Λειψή…Λαμπρή , της  δεκαετίας  του  1930
Ήθελες δεν ήθελες , ένιωθες στη βαθειά νύχτα το μυστήριο της Ανάστασης , ανακατεμένο στο παιδικό μυαλό σου με την Ανάσταση της Πατρίδας . ( Έτσι τουλάχιστον μας έκαναν να νιώθουμε οι δάσκαλοί μας , οι αείμνηστοι : Κάγκαλος , Σφέτσος , και Μίχος , κι ας μην είχαν βγάλει Πανεπιστημιακές σχολές , ούτε σπούδασαν μοντέρνα ..Παιδαγωγική ) .
Αξέχαστα χρόνια , αλησμόνητοι καιροί , γεμάτοι γλυκές θύμισες !
Τα προεόρτια άρχιζαν απ’ την παραμονή του Λαζάρου , ο μπάρμπα Γιάννης Αναγνωστόπουλος ( Σιουκαράς ) , σχημάτιζε γκρουπ από κοπέλες του Γυφτομαχαλά , και έλεγαν τα Λάζαρα . Ντυμένος φουστανελάς , μ’ ένα ανθοστόλιστο καλάθι , για τα φιλοδωρήματα , γύριζε όλο το χωριό . Επικεφαλής των κοριτσιών ήταν η Ταρανοκατίνα , η οποία με την απίθανη φωνή της , ξεσήκωνε το χωριό , λέγοντας για τον καθένα ξεχωριστά παινέματα . Ήταν ολόκληρο λαογραφικό αρχείο και χαιρόσουν να την ακούς .
Πάσχα  προπολεμικό
Προπολεμικό  Λιδδορικιώτικο  Πάσχα .
Τα παιδιά , εμποτισμένα απ’ το προπολεμικό δυναμικό -πνεύμα , ετοίμαζαν τα πυρομαχικά τους . Αγοράζοντας μπαρούτες , σκαλίζοντας ροζιάρες αγκορτσιές για ξυλοκούμπουρα , ισιώνοντας σωλήνες για χαλκούνια .
Πρώτοι σ’ αυτά ο Κανναβούλας , ( Γ. Καραγιώργος ) , ο Γιωργάκης της Τραμποβάσως , ο Μαλαμοχρήστος , κι οι μακαρίτες Π. Μαντάς , Ζησιμοθάνος και Σκουτοθανάσης . Καθένας τους και μάστορας στην κατασκευή πυροκροτημάτων , που γκρέμιζαν και σπίτι όταν έπεφταν .
Κι’ όταν ερχόταν η Μ. Παρασκευή , χάλαγε ο κόσμος , γινόταν τέτοιος σαματάς , που κι ο ίδιος ο Χριστός , θέλοντας και μη ανέβαινε στους ουρανούς , μη υποφέροντας τη φασαρία της…λεβεντιάς και της ανδρειοσύνης , των Γυφτομαχαλιωτών και Ψαλιωτών ασίκηδων !
Κι η αστυνομία τι έκανε ; Τίποτα …έκλεινε τ’ αυτιά κι έκανε πως δεν βλέπει , ούτε ..ακούει..Και ποιόν να πρωτοπιάσει ;
Μια ωραία εικόνα ήταν οι νυχτερινές ακολουθίες του Μεγαλοβδόμαδου , δεν υπήρχε ηλεκτρικό και τα παιδιά , για να φωτιζόμαστε στο δρόμο για την εκκλησιά , φτιάχναμε τα λεγόμενα « κυριελεησα » . Παίρναμε ένα άδειο κονσερβοκούτι , του περνούσαμε ένα σύρμα και το κρατούσαμε σαν θυμιατό . Του βάζαμε μέσα ρετσίνι , το ανάβαμε , και το κουνούσαμε πέρα – δώθε , ψέλνοντας όλοι μαζί : « Κύριε ελέησον , Κύριε ελέησον , Κύριε ελέησοοοοον….»
Φτάναμε στην εκκλησιά και πιάναμε δίπλα στους ψαλτάδες , Παπαπαναγιώτου και Κολοβό . Όσοι ξέραμε , σιγοψέλναμε κι εμείς ιδίως τα « εγκώμια » . Μερικές φορές , ιδίως τη Μ. Πέμπτη , με τα 12 ευαγγέλια , τα πιο πολλά παιδιά δεν άντεχαν ως το τέλος κι αποκοιμούνταν στα σκαλιά της Ωραίας Πύλης , έχοντας την αθωότητα της παιδικής ψυχής ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους .
Άλλοι όμως έμεναν ξάγρυπνοι και παρακολουθούσαν ψάχνοντας που έλεγε εκείνη την ώρα ο παπάς , μέσα σε κάτι βιβλιαράκια που πουλούσε ο Π. Μπίλιος , στο βιβλιοπωλείο του ένα φράγκο . Ήταν όμως και μερικές…κάλτσες , που περίμεναν τον παπα Τσονάκα να πει σε κάποιο Ευαγγέλιο τη μετοχή του αορίστου « πονηρού » ρήματος … Αλλά εκείνος αποφεύγοντας το..φραστικό σκόπελο , έλεγε « υπανδρευθείς » , προς μεγάλη λύπη των.. καλτσών !
Που να τα θυμηθείς όλα ! Αλλά πως να ξεχάσεις τα εκατοντάδες λαμπριάτικα αρνάκια , που έφερναν για πούλημα οι τσοπάνηδες των γύρω χωριών ; Ποιός να τα πάρει , αφού όλοι σχεδόν οι Λιδορικιώτες , είχαν κατσίκια απ’ τις μανάρες τους ; Ό,τι έπαιρναν οι ξένοι . Τα έφερναν μπροστά στα Σαψαρέϊκα , πίσω απ’ την εκκλησιά , βαμμένα στη ράχη τους , τα σήκωναν ψηλά , να δουν αν είναι παχιά , αντίθετα δηλαδή απ’ ότι γίνεται σήμερα , που όλοι κυνηγούν …φανάρια ..
Ανήμερα της Λαμπρής , άναβαν οι φωτιές για τα κοκορέτσια και τα αρνιά , αλλά και οι…κουμπούρες ..Προπαντός αυτές . όλο το..αρνίφιλο μένος της Λιδορικιώτικης νεολαίας εκδηλωνόταν στα σοκάκια και στ’ αλώνια με χαλκούνια , τρίγωνα , ξυλοκούμπουρα , αλλά και..δυναμίτες ακόμα .Έπρεπε το αρνί που..ψενόταν να…γιορταστεί …
Ο κόσμος χαιρόταν , ένιωθε Πάσχα , , γιόρταζε ανυπόκριτα , ξεφάντωνε , ξέδινε μ’ όλη του την ψυχή . Όλοι ευφραίνονταν , , πλούσιοι και φτωχοί . Οι τσοπάνηδες έπηζαν καρδάρες και βεδούρες γιαούρτι και μοίραζαν στους φτωχότερους , σ’όσους δεν είχαν… Κάποιος θα ‘δινε κρέας , σε ένα που δεν είχε , μια συκωταριά να φκιάσει τις γαρδούμπες του , υπήρχε αγάπη και..αληλεγγύη ..
Πέρναγες τα σοκάκια , και στις αυλές και λιγωνόσουν από την τσίκνα του κοκορετσιού και του αρνιού ή της γαρδούμπας .. Μέχρι να ψηθεί το αρνί , θα ήταν έτοιμο το κοκορέτσι για ένα κρασάκι στον επισκέπτη . Μια ..πατσιούλα , ένα γλυκάδι στα κάρβουνα , ένα αυγό , λίγο φρεσκόπηχτο τυρί .
Κι’ όταν ψηνόταν τα’ αρνί , και κρύωνε λίγο να..στραγγίσει , άρχιζε το τουφεκίδι ξανά , που χάλαγε ο κόσμος . Μετά στρωνόταν το τραπέζι κι άρχιζε το φαγοπότι . Όποιος ήξερε , διάβαζε στη ..πλάτη του αρνιού , αν δεν ήξεραν την εξηγούσε ο Αρπάλης , ο Κορδοπλής , ο Κλωσσοθανάσης , ο Πουρναλέξης , κι άλλοι οιωνο..σκόποι του χωριού , που κρατούσαν την παράδοση της οιωνοσκοπίας απ’ τον καιρό των αρματωλών και της κλεφτουριάς .
Τ’ απόγευμα , όταν σήμαινε η καμπάνα για την Αγάπη , ανέβαιναν όλοι , συν γυναιξί και..τέκνοις , με τα άσπρα παπούτσια και τα καλά τους ρούχα , στην εκκλησιά . Άκουγαν με κατάνυξη την απογευματινή λειτουργία κι ύστερα το ‘ πιαναν στο χορό , που κράταγε ως το βράδυ .
Τώρα αυτά – ιδίως στα παιδιά – φαίνονται ..απόκοσμα και παράξενα , άλλαξαν κι’ αυτά . Ποιο παιδί σήμερα θα συγκινηθεί με τη λαμπροκουλούρα της νονάς του , όπως εμείς στον καιρό μας ; Όταν εμείς παίρναμε την κουλούρα μας , που είχε μέσα συνήθως , ένα αυγό ή μια ..κοκόσια ( ..καρύδι ) ή – σπάνια – ένα δίφραγκο , μας φαινόταν πως μας χάριζαν τον ουρανό με τα’ άστρα , τώρα όμως ;
Τώρα είπαμε : Γεμίσαμε την άδεια μας κοιλιά και αδειάσαμε την ..ψυχή μας !!!

Η ολοζώντανη κι’ ολόδροση αφήγηση της νοσταλγικής « Πασχαλιάτικης » ανάμνησης του αξέχαστου Λιδορικιώτη λογοτέχνη Αλέκου Κωστάκη – Μαργέλλου , του Καφτανιαλέκου , όπως όλοι οι φίλοι και χωριανοί τον λέγαμε , δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα « Λιδωρίκι » του Γιώργου Καψάλη το Μάρτιο του 1982 , αριθ. Φυλ. 4 και είναι πραγματικά μια.. « αξονική τομογραφία » της Λιδορικιώτικης προπολεμικής ζωής , ειπωμένης με τον υπέροχο τρόπο του Αλέκου …
ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ - ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ…ΚΑΛΑ
polidorikiou-sima

ΠΑΣΧΑΛΙΑΤΙΚΗ ΑNΑΜΝΗΣΗ ΑΠ’ ΤΟ ΛΙΔΟΡΙΚΙ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΊΑΣ ΤΟΥ ‘70


Γράφει η Ελένη Μίαρη – Μπούρα
clip_image001
Η Ελένη με τον αείμνηστο Γιώργο σε μια αναμνηστική…Λιδορικιώτικη φωτογραφία .
΄Εντεκα η ώρα το βράδυ βαριεστημένη από την .......τόση συγκίνηση του πακέτου στην τηλεόραση, αποφασίζω να πάω για ύπνο ...όμως ας ρίξω μια ματιά στα μαιλ μου να περάσει λίγο ακόμα η ώρα, μπα καλύτερα να μπω στην αγαπημένη εφημερίδα να μάθω νέα από το αξέχαστο Λιδωρίκι , να περιπλανηθώ με την φαντασία μου, εκεί κάτω από τον ξάστερο ουρανό του, ανάμεσα στα σοκάκια , στο Αλωνάκι , να .......περιμένω το λεωφορείο από την Αθήνα να φέρει τους γονείς μου και τους θείους μου , να περάσουμε όλοι μαζί το πρώτο μας Πάσχα στο Λιδωρίκι...... μα που βρίσκομαι ακριβώς , τόσο γρήγορα γυρνούν πίσω οι λεπτοδείκτες του χρόνου ;
clip_image002
Εδώ η Ελένη , σε ένα παγκάκι , λίγο πιο κάτω απ’ τον Αντώνη , απολαμβάνει την υπέροχη θέα …
Μεγάλη Τρίτη 1978, άνοιξη ,βρίσκομαι για πρώτη φορά παραμονές Πάσχα μαζί με τον σύζυγό μου μακριά από τους δικούς μας .
Είμαι στο μπαλκόνι του σπιτιού μου απέναντι από την πλατεία ,του σπιτιού με τα τεράστια κόκκινα παντζούρια που το λάτρεψα, αφήνω το βλέμμα μου να ταξιδέψει απέναντι στην εκκλησία του Αϊ Γιώργη ,στο καταπράσινο χορτάρι ,στα πρόβατα που βόσκανε ανέμελα -τι θαυμάσιος πίνακας της φύσης - όμως ένα δυνατό κορνάρισμα με έφερε στην πραγματικότητα .
Γιώργο ήρθε το πούλμαν , τρέχα, να τους κατεβαίνουν οι δικοί μας .
Ναι σκεπτόμουν φέτος θα περάσω το ομορφότερο Πάσχα της ζωής μου, ήμουν και νιόπαντρη βλέπεις,
Ο μπαμπάς από την άλλη μέρα φρόντισε για το αρνί από το κρεοπωλείο απέναντί μας , την σούβλα απο του Κουτσιούμπα και τα σχετικά με το σούβλισμα,
Οι θείοι μου από το πρώτο βράδυ εκκλησιάζονταν στην όμορφη εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής ,¨όταν γύριζαν ,ό θείος μου σχολίαζε ....τέτοια ψαλμωδία α δεν έχω ξαναακούσει - για να λέμε την αλήθεια σε μερικά από τα ψαλλόμενα δούλευε και κασετόφωνο- αλλά γιατί να του χαλάσω την διάθεση και μόνο η κατανυκτική ατμόσφαιρα μέσα και έξω από την εκκλησία σε έφερνε πιο κοντά στο Θείο δράμα ,
Το χωριό είχε γεμίσει κόσμο ο καιρός θαυμάσιος ,Μεγάλο Σάββατο η ώρα της Ανάστασης έχει μείνει στη θύμησή μου τυπωμένη με την φωνή του Παπα Γιάννη ..Χριστός Ανέστη εκ νεκρών θανάτω θάνατον πατήσας..........τις λαμπάδες να ανεβοκατεβαίνουν λες και το άγιο φως τους ήθελε να ενωθεί με το φως των αστεριών που τρεμόπεζε σε κάθε δυνατό ήχο των κροτίδων - ΜΑΓΕΙΑ -Επιτέλους έφθασε το Πάσχα .Παραφουσκωμένη από την μαγειρίτσα άργησα να ξυπνήσω . Οι γονείς μου είχαν πιάσει δουλειά .Η σούβλα στο πίσω μέρος του σπιτιού υποσχόταν τρελά φαγοπότια . Μπαμπά... δεν πρόλαβα να σχολιάσω τα δρώμενα και χονδρές σταγόνες βροχής έπεσαν στο μέτωπό μου .
Το τι επακολούθησε δεν είναι δύσκολο να το καταλάβετε
Σαν τρελοί αρπάξαμε άλλος την σούβλα με το αρνί άλλος την σούβλα με το κοκορέτσι και καταλήξαμε που αλλού στου Βαγγέλα που αποτελείωσε το πασχαλινό Γεύμα μας.
Αυτό ήταν το πρώτο Πάσχα μας στο πανέμορφο Λιδωρίκι ,που τόσο βαθειά έχω μέσα στην ψυχή μου δίπλα στον αγαπημένο μου Γιώργο .


Καλό Πάσχα φίλε μου Κώστα σε σένα και την Οικογένειά σου .

clip_image003
Στο μπαλκόνι του σπιτιού της , στο Αλωνάκι . Στο ισόγειο ήταν παλιά το Φαρμακείο Παπανικολάου και τώρα είναι Οδοντιατρείο .
ΣΗΜ : Η αγαπητή Ελένη , όπως καλά θα καταλάβατε , δεν είχε , καμιά σχέση με το χωριό μας , το οποίο γνώρισε προς το τέλος της δεκαετίας του ‘70 , όταν ήρθαν με τον αείμνηστο σύζυγό της Γιώργο στο χωριό μας , όπου ο Γιώργος τοποθετήθηκε Διευθυντής του Δημόσιου Ταμείου , και έμειναν για μια πενταετία περίπου .
Στα χρόνια που έμειναν στο Λιδορίκι , δέθηκαν με το χωριό μας, το αγάπησαν και δεν έπαψαν ποτέ , αυτό , να το λένε και να το δείχνουν σε κάθε ευκαιρία .
Με την Ελένη , δεν έχουμε γνωριστεί προσωπικά , αλλά η αγάπη για το χωριό μας , οι ωραίες αφηγήσεις για τη Λιδορικιώτικη ζωή , που ΄..αποπνέουν αγάπη και νοσταλγία , μας έχουν κάνει δυο αγαπημένους φίλους , που η τύχη , δυστυχώς , δεν το…” έφερε “ να γνωριστούν .
Βέβαια , κάποτε ελπίζω να γίνει κι’ αυτό , υπάρχει πάντα διαρκής και…ειλικρινής , πρόσκληση από μέρους μας προς την Ελένη , να επισκεφτεί , μετά από τόσα χρόνια , το χωριό μας , και ελπίζουμε κάποια στιγμή αυτό να γίνει .
Μέχρι τότε όμως , της ευχόμαστε ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ – ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ , να είναι πάντα καλά με τα παιδιά της , και να μην πάψει ποτέ να θυμάται και να αγαπάει το Λιδορίκι …..Κ.Κ.-
polidorikiou-sima

XAMEΝΕΣ ΠΑΣΧΑΛΙΕΣ …

 

Σπιτάκι

Μαράζωσε η γαρδένια στην αυλή μας ,

δεν άντεξε , ως φαίνεται ,την τόση απουσία ..

και παραπέρα , η μπιγκόνια η ...καλή μας ,

ψυχομαχάει , πλάι στη γέρικη ορτανσία .

                                *

Αράχνες , στις γωνιές των παραθύρων ,

κι ο μάνταλος της πόρτας , σκουριασμένος ,

ο κήπος..έρημος , παράδεισος των..μύρων ,

από ξερόκλαδα και φύλλα ειν’ σκεπασμένος ..

                               *

Παντού τριγύρω παγερή σιωπή και..απουσία ,

του κάκου τη φωνή της μάνας ..περιμένω :

πέρασ’ η ώρα , δε θα πας στην..εκκλησία ;

πουκάμισο…έχω στην κρεμάστρα κρεμασμένο…

                             *

Κι’ αυτός ο ίσκιος , της γριούλας καρυδιάς ,

που χρόνια δρόσιζε , την όμορφη αυλή μας ,

αχλή , που πνίγει κάθε χτύπο της καρδιάς ,

πένθιμη νότα , στο τραγούδι της ζωής μας..

                            *

Στης πόρτας μας τ’ανώφλι , χρόνια τώρα ,

ο Λαμπριάτικος Σταυρός..ξεθωριασμένος ,

προσμένει Ανάσταση , να’ρθεί η άγια ώρα ,

ν’ αναστηθεί ο παλιός καιρός , ο ευτυχισμένος .

                             *

Παλιές , χαμένες Πασχαλιές , ονειρεμένες ,

σταγόνες ήλιου, στης ζωής μας το σκοτάδι ,

στο σκονισμένο χρονοντούλαπο κλεισμένες..

λάμπετε πάντα , κάθε Ανάστασης το βράδυ……..Κ.Κ.-

 

Αθήνα 25/26/27-04-08

H “ ΑΓΙΑ ΤΡΙΤΗ “ ΣΤΗΝ ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΘΗΝΑΪΚΑ “ ΡΟΥΣΑΛΙΑ ‘

ΕΤΣΙ   ΓΙΑ  ΝΑ  ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ

 

 

ΟΣΑ   ΘΥΜΑΜΑΙ ..

Τα  παλιά καλά..χρόνια , μέχρι  και  τις  δεκαετίες  του  ‘50 , ‘60 ίσως  και ‘70 , την  τρίτη μέρα  της  Λαμπρής ,  στον κάμπο κάτω  απ’ την Αμυγδαλιά ( Πλέσσα ) , απέναντι  απ’ τις  σημερινές  φυλακές ,  γινόταν  μια  όμορφη  θρησκευτική  γιορτή  με  το  σχετικό της  πανηγύρι , Η ΑΓΙΑ  ΤΡΙΤΗ , σε  ένα μικρό ταπεινό  και  γραφικό  εκκλησάκι κάτω  από  δέντρα που  φυσικά ήταν ¨αφιερωμένο στην  “ Αγία  Τρίτη “.

    Καθαρά  παραδοσιακή  γιορτή  και ζεστό λαϊκό  πανηγύρι , που  είχε , όπως  όλες οι  παρόμοιες  γιορτές , μαζί  με  όλα  τα  άλλα , και  αθλητικούς αγώνες , στους  οποίους  λάμβαναν  μέρος , εκτός  απ’ τους Αμυγδαλιώτες , που  ήταν  πάντα  “ δυνατοί “ αθλητές , διακεκριμένοι  θα  λέγαμε , και  νέοι  και  νέες , αθλητές  απ’ τα  γύρω  χωριά .

   Ποτέ δεν  μπόρεσα  να  μάθω το  σκοπό  αυτής  της  γιορτής  , της  περίφημης  “ Αγίας  Τρίτης “ και βέβαια , γιατί  γινόταν ,  συγκεκριμένα ,  την  τρίτη μέρα  της  Λαμπρής , πάντως  είχα  πάει  κάποιες  φορές και  ήταν  μια  πολύ  όμορφη  εκδήλωση , που  απορώ  γιατί  ..ξέφτισε και  πια  δεν  γίνεται .

   Οι δυο  παρακάτω  φωτογραφίες , είναι  απ’ τη  βράβευση  αθλητών  που  νίκησαν  στους  αγώνες της  “ Αγια – Τρίτης  “, που  όπως  προαναφέραμε , με  το  χρόνο  ξεθώριασε μέχρι  που σχεδόν…ξεχάστηκε ..

106

Τρεις Λιδορικιώτες  νικητές , Θαν. Πέτρου , Γιώργος  Καψάλης και  Μίμης  Πέτρου , όρθιοι και  καθιστός ένας  Αμυγδαλιώτης νικητής  , ο …Καμουτσής , αδερφός του , για πολλά χρόνια ,  Γραμματέα  της  Κοινότητας  Γιώργου  Καμουτσή ,  κρατώντας  τα  έπαθλά  τους .

91

Απ’ την  ίδια γιορτή  , την  ίδια  χρονιά , η  στιγμή  της  απονομής  του  επάθλου  στο  νικητή , του  άλματος  εις  ύψος σίγουρα , Γιώργου  Καψάλη .

   Δεν  σας  κρύβω , πως πολλές  φορές  προσπάθησα  να  μάθω  την  προέλευση  της  γιορτής  αυτής  , αλλά  δεν  στάθηκε  δυνατό , μέχρι που  ψάχνοντας , βρήκα  κάτι  σχετικό , όχι  βέβαια  με  την Πλεσσιώτικη γιορτή , αλλά  για  μια  παρόμοια  γιορτή  που  γινόταν  μέχρι τις  αρχές  του  20ου αιώνα  στην Αθήνα , “ ΤΑ  ΑΘΗΝΑΪΚΑ  ΡΟΥΣΑΛΙΑ “ .

   Τα Αθηναϊκά Ρουσάλια  λοιπόν , ήταν ένα  αστικό πανηγύρι που  γιορταζόταν , όπως  προαναφέραμε  στην  Αθήνα  την  Τρίτη  μέρα  του  Πάσχα , έχοντας  τις  ρίζες  του  στα  βάθη  των  αιώνων .

   Ήταν μια  πάγκοινη  γιορτή , όπου  έσπευδαν  να χορέψουν  και  να  διασκεδάσουν γύρω  απ’ το  Ναό  του  Θησείου , τον “¨Άγιο  Γεώργιο Ακαμάτη “ , οι  κάτοικοι  της Αθήνας και  των  γύρω  χωριών . Όταν δε  καταδικάστηκαν ως  ειδωλολατρικά , μετονομάστηκαν  σε “ Παναθήναια “ !

   Οι  γιορτές  του  Πάσχα  άλλωστε , ήταν  οι  μόνες που  αναγνώρισαν  οι  Τούρκοι , παραχωρώντας μάλιστα ένα  τριήμερο για  τον  εορτασμό  τους , από  την  Κυριακή της  Αναστάσεως , έως την  Τρίτη της  Διακαινησίμου . Η  Τρίτη  του  Πάσχα ήταν δε  αυτή που  γιορταζόταν με  τόση  ευθυμία και  χορευτική  έξαρση επί Τουρκοκρατίας , ώστε έφτασε  στις αρχές  της  δεκαετίας  του  1850 , να  θεωρηθεί αλλόκοτη  και  ειδωλολατρική γιορτή .

   Η  , καθιερωμένη  όμως , από  αιώνες πριν , δεν  μπορούσε  εύκολα  να  σταματήσει , παρά τις  επιταγές της  Εκκλησίας . Έτσι λαμβανομένων υπόψη  του  χώρου όπου  εορταζόταν – του  Θησείου – την εποχή  που  ήταν  άνοιξη , αλλά και  του  πανηγυρικού  της  χαρακτήρα  , μετονομάστηκαν στο Αθηναϊκοπρεπέστερο “ Παναθήναια “ και γιορταζόταν τα  μετέπειτα  χρόνια και  με  την  αρωγή των  επισήμων  αρχών και  τη  συμμετοχή  της  στρατιωτικής  μπάντας .

   Σιγά- σιγά  όμως , με  το  πέρασμα  των  χρόνων , ο  εορτασμός  απλώθηκε μέχρι  τους  στύλους  του Ολυμπίου  Διός και  αργότερα  στα  Φάληρα και στις  εξοχές , και  ως  τα  τέλη  του  19ου  αιώνα έχασε  τον αρχικό  του  χαρακτήρα και  έπαψε  να  ονομάζεται  Ρουσάλια , ενσωματώθηκε με  τις  γιορτές  των  λουλουδιών , όπου  χωρικοί  κατέφθαναν στην Πρωτεύουσα  απ’ τα  Μεσόγεια για  να  διασκεδάσουν .

   Έτσι η  γιορτή  της  Τρίτης  του  Πάσχα έσβησε ήσυχα- ήσυχα και  απόμειναν μόνο  τα Ρουσάλια , που  γιορτάζονται  στα  Μέγαρα  μέχρι  σήμερα .

IMG_0001

Εικόνα  απ’ τα  “ Ρουσάλια “ της παλιάς  Αθήνας .

      ΧΡΙΣΤΟΣ  ΑΝΕΣΤΗ  -  ΧΡΟΝΙΑ  ΠΟΛΛΆ

  polidorikiou-sima

XΙΛΙΕΣ ΕΓΚΑΡΔΙΕΣ ΕΥΧΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ “ Π .Ο.Λ.”

 

 

ΠΟΛ  ΠΑΣΧΑ

Πέμπτη 2 Μαΐου 2013

AΞΕΧΑΣΤΕΣ ΛΙΔΟΡΙΚΙΩΤΙΚΕΣΠΡΩΤΟΜΑΓΙΕΣ

ΜΙΑ  ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ ΣΤΗ ΡΕΡΕΣΗ…

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΤΙΚΕΣ   ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ …

022

   Πρωτομαγιά στην Πεντάπολη , είμαστε στη δεκαετία του 50 , κάπου γύρω απ' το μαγαζάκι του Παπανικολάου , αν θυμόμαστε καλά , σπίτια σχεδόν δεν υπήρχαν εκτός από τους...περιστερώνες που άρχιζε να χτίζει το κράτος , φιλοδοξώντας να δημιουργήσει μια καινούργια...” πόλη ” , την Πεντάπολη , για πολλά-πολλά χρόνια οι Λιδορικιώτες γιόρταζαν την Πρωτομαγιά εκεί , όπου υπήρχαν ελάχιστα σπίτια και απέραντες αλάνες .
   Στη φωτογραφία μας από αριστερά , ο αξέχαστος Γιώργος Ε . Καψάλης , ο Γιάννης ( ; ) Σουβλερός , Ταμιακός υπάλληλος , ο αείμνηστος Γιώργος Ζέκιος και η ..ταπεινότητά μου , τροφαντούλης ων ψάχνω στο κοφίνι για τι άλλο ; για φαί , πίσω στο βάθος διακρίνονται μαθητές , αλλά και μεγάλοι που παρακολουθούσαν τα τότε...πολιτιστικά... δρώμενα( !! ) , όπως θάλεγαν και κάποιοι όψιμοι χωριανοί μας ...λογοτεχνοκουλτουριάρηδες.... κατακαημένη..Αράχωβα....

IMG_0011

Πρωτομαγιά , πάλι , στην  Πεντάπολη , στην  ίδια  δεκαετία  , του ‘50 , στη..” λάκκα “ που  ήταν  και  ..χοροστάσι , οι  Λιδορικιώτες  “ επαγγελματοβιοτέχνες “ , ο  ζωντανότερος πυρήνας της  τότε Λιδορικιώτικης  κοινωνίας , του  δίνουν  και…καταλαβαίνει… Σε  πρώτο  πλάνο , πρώτος  Χρήστος  Γατάκης , Γιάννης  Δημολάς και  Κώστας  Σκούτας , πίσω τρίτος  ο  Θανάσης  Μπήλιος .

   Είχαμε μπει στη δεκαετία του 1950 , το χωριό μας μόλις είχε αρχίσει ν' ανασαίνει , τα σημάδια της πολύχρονης ταλαιπωρίας ήταν ακόμα ολοφάνερα , οι Λιδορικιώτες έκαναν ξερό κουράγιο και άρχισαν να συμμαζεύουν τα κουρέλια τους και να χτίζουν μια καινούργια ζωή , ένα καινούργιο Λιδορίκι , πάνω στα ερείπια και τ' αποκαίδια που άφησαν πίσω τους οι τόσες συμφορές .
   Το χαμόγελο , που είχε για χρόνια χαθεί , άρχισε δειλά-δειλά ν' ανθίζει πάλι στα Λιδορικιώτικα χείλια , το χωριό μας ξαναγεννήθηκε απ' τη στάχτη του , κι' οι χωριανοί με το χαμένο , για χρόνια , κέφι και το παραδοσιακό τους χιούμορ άρχισαν να βλέπουν τη ζωή αλλιώτικα , με αισιοδοξία , οι αυλές ξαναγέμισαν με γλάστρες , οι αργαλειοί βρήκαν πάλι το ρυθμό τους και τ' αηδονάκια , που χρόνια είχαν βουβαθεί  , άρχισαν πάλι να το λένε στη ρεματιά , τα κοπάδια βγήκαν πάλι ελεύθερα στη βοσκή σκορπίζοντας στον πεντακάθαρο αέρα τις μελωδίες των κουδουνιών τους , η όμορφη Λιδορικιώτικη ζωή άρχισε να βρίσκει το ρυθμό της , η νεκρωμένη καρδιά του χωριού μας άρχισε πάλι να χτυπάει...σιγά..σιγά  μεν , αλλά…χτυπάει.. 
Aνασκαλίζοντας λοιπόν τις παιδικές αναμνήσεις , μέσα στα τόσα και τόσα άσχημα , που είχαν μαζευτεί στις τρυφερές μας καρδιές , απ' όσα πέρασε τότε ο τόπος μας , απ' τη δυστυχία και τον πόνο , διάλεξα τις πανέμορφες εικόνες από μια αξέχαστη Λιδορικιώτικη πρωτομαγιά στη Ρέρεση , εικόνες μοναδικές , αναλλοίωτες μετά από τόσα χρόνια πού ‘χουν περάσει , και είναι πράγματι πολλά..πάρα πολλά....

IMG_0010

Υπέροχη , αναμνηστική  φωτογραφία , από  Λιδορικιώτικη  πρωτομαγιά  κάτω  απ’ μια..Πενταπολίτικη  ..αγκορτσιά με  στρωμένα  “ καρπίδια “ και  “ κουρελούδες “ Παρών , όλος  σχεδόν  ο  επαγγελματοβιοτεχνικός  Σύλλογος  Λιδορικίου , που  ήταν , τότε  γιατί  τώρα  δεν…υπάρχει καν , πολύ  ζωντανός και  δραστήριος , με  πάρα  πολλές  δραστηριότητες . Διακρίναμε  από  αριστερά , Ν. Σκούτα , Κ. Σκούτα , ΓΙαν, Δημολά , Δ. Καντζιό , Σάκη Γκομόζια , Μορφία  και  Αννούλα  Πάζα , Πόπη  Γκομόζια , Βούλα Δημολά , Δημ . Βούλγαρη ( Τσελεμεντέ ) …

   Μέρες πριν οι νοικοκυρές είχαν την έγνοια της εκδρομής , κανόνιζαν το...μενού , τι φαγητό θα φτιάξει η κάθε μια , σύμφωνα πάντα με τις δυνατότητες που υπήρχαν τότε και ήταν αρκετά περιορισμένες , πίτες , ντολμάδες , φρεσκοζυμωμένο ψωμί κι' ότι άλλο θα βόηθαγε στην πρωτομαγιάτικη ..καλοπέραση , την είχαμε τόσο ανάγκη άλλωστε μετά απ' τις ταλαιπωρίες και τις στερήσεις τόσων χρόνων...
Η μεταφορά θα γινόταν με το λεωφορειοφορτηγό(!!) του Κώστα (;) Κωστόγιαννη , που έκανε δρομολόγια Λιδορίκι-Αρτοτίνα και φυσικά με τα αυτοκίνητα των...σωμάτων ασφαλείας , δηλαδή τζιπ και 3/4 , συμμετέχοντες ; ο Παπακοράκης , οικογενειακώς , ο Γ.Παπαγεωργίου , Μοίραρχος της Χωρ/κής , Δημοσθένης Παπαθανασόπουλος , Έφορος , μετά της συζύγου του Ρεβέκκας , Τραπεζικοί , Ταμειακοί , Δασικοί , Χωροφύλακες και όλοι σχεδόν οι υπάλληλοι που υπηρετούσαν τότε στο χωριό μας και συμμετείχαν πάντα σ' όλες σχεδόν τις...κοινωνικές εκδηλώσεις του χωριού μας , που δεν ήταν βέβαια και πολλές....

'Ολα λοιπόν ήταν έτοιμα , τα εκδρομικά φαγητά , στα κοφίνια , οι νταμουζάνες με το απαραίτητο κρασί , απ' όλα τα καλούδια είχε ο μπαξές , μα εκείνο που ήταν άφθονο και περίσσευε , ήταν το κέφι , η δίψα για διασκέδαση , όλοι είχαν την ανάγκη να ξεδώσουν , να ξεσκάσουν , πνιγμένοι τόσα χρόνια απ' τις στενοχώριες και τις ταλαιπωρίες , ήταν κι' αυτός ένας τρόπος να ξεφύγουν απ' τη δυστυχία και τη μιζέρια που τους κατάτρωγε , τόσα χρόνια , τη ζωή .
Την προηγούμενη μέρα ο Παπαγεωργίου , ο Μοίραρχος , σχωρεμένος από χρόνια , πήγε με το τζιπ και ...επιθεώρησε το χώρο και έκανε και τη σχετική...χωροταξική μελέτη , κι' έτσι λοιπόν δεν πηγαίναμε στα...τυφλά , η επιχείρηση ήταν απόλυτα οργανωμένη παρακαλώ....
Ανήμερα λοιπόν , πρωί-πρωί φορτώθηκαν τα πράγματα , ταχτοποιήθηκαν στα αυτοκίνητα και με πρώτες- πρώτες τις κυρίες βολευτήκαμε όλοι στο λεωφορειάκι του Κωστόγιαννη και τα ...οχήματα της Αστυνομίας , εμείς βέβαια τα παιδιά , χωθήκαμε όπως-όπως όπου υπήρχε χώρος , άλλωστε ποιόν νοιαζόταν για κάθισμα , μας έφτανε η βόλτα με αυτοκίνητο , η καβάλα όπως λέγαμε τότε , λίγο ήταν ;
Η αναχώρηση είχε πανηγυρικό χαρακτήρα , με τα τραγούδια μας , τα καλαμπούρια και τα πειράγματα που συνεχίστηκαν , ασταμάτητα , μέχρι τη Ρέρεση , διαδρομή όχι και τόσο μικρή ( χρονικά τουλάχιστον ) για την εποχή εκείνη , που οι δρόμοι ήταν στα κακά τους χάλια , αλλά και τα αυτοκίνητα σε ακόμα χειρότερα .
Εγώ στριμωγμένος , πίσω- πίσω στο λεωφορειάκι , καθόμουνα κάτω με την πλάτη ακουμπισμένη στα κοφίνια και τις νταμουζάνες , έχοντας ανάμεσα στα ανοιχτά μου πόδια ένα μπακράτσι με γιαούρτι , σκεπασμένο με μια , κλασσική για την εποχή πια , μπλε καρό πετσέτα και ήμουνα υπεύθυνος για την ασφάλειά του .
Φτάσαμε λοιπόν κάποτε , κόντευε μεσημέρι , στη Ρέρεση βραχνιασμένοι απ' τα τραγούδια και τις φωνές και στρατοπεδεύσαμε στον προκαθορισμένο χώρο , στρώθηκαν οι απαραίτητες κουρελούδες , ανοίχτηκαν τα τροφοδέματα και ξεκίνησε μετά τις ευλογίες του παπά Κοράκη το πανηγύρι , παιχνίδια , τραγούδια , πειράγματα , γέλια και φωνές αντιλαλούσαν στη ρεματιά που ήταν δίπλα μας , ενώ απ' το χάνι , που ήταν λίγο πιο πάνω , μας κοίταγαν με  περιέργεια και μας χαιρετούσαν .
Όπως ήταν επόμενο , τσάκα-τσάκα στήθηκε χορός και σε λίγο το γλέντι άναψε του καλού καιρού , όλοι ξεφάντωναν σαν μικρά παιδιά , όλες οι έγνοιες είχαν μείνει στο χωριό , εδώ υπήρχε μόνο κέφι , γλέντι και ξενοιασιά , πραγματικό παραλήρημα....
Τα παιδιά παρέες - παρέες παίζαμε όλα τα παιχνίδια της ..εποχής , κρυφτό , κυνηγητό , μακριά γαϊδούρα , μπάλα , στριφογυρίζοντας ανάμεσα στο χορό και τα..τραπέζια τσιμπολογώντας απ' τα απλωμένα πάνω στις κουρελούδες φαγητά , φροντίζοντας να φέρνουμε νερό από έναν άμπλα ( μικρή  πηγή ) , που ήταν παρά κάτω , κοντά στη ρεματιά , κι' αφού ξεθεωθήκαμε απ' το τρεχαλητό αρχίσαμε το μπιζ και τα σχετικώς πιο ξεκούραστα παιχνίδια ενώ οι μεγάλοι χόρευαν και τραγουδούσαν ασταμάτητα .
Μεταξύ των εκδρομέων ήταν κι' όλη ,σχεδόν , η αστυνομική δύναμη του Λιδορικίου , ένας δε χωροφύλακας , Νιόνιο τον έλεγαν θυμάμαι , ήταν φοβερός καλαμπουρτζής και έκανε διάφορα αστεία νουμεράκια , είχε κι' ένα ψεύτικο μουστάκι , που μια το φορούσε και μια τόβγαζε και στην αρχή μας έκανε μεγάλη εντύπωση , σε κάποιο ...χορευτικό λοιπόν νούμερο , σε στυλ καν-καν , τούφυγε το παπούτσι που αφού διέγραψε μια τροχιά αρκετών μέτρων , περνώντας πάνω απ' τα κεφάλια των χορευτών , προσγιαουρτώθηκε ..ανωμάλως μέσα στο μπακράτσι με το γιαούρτι κάνοντας όλους ήταν γύρω απ' αυτό κάτασπρους . Το γέλιο που έπεσε φυσικά και δεν περιγράφεται , όπως είναι δύσκολο να περιγραφεί η ατμόσφαιρα που επικρατούσε όλη την ώρα απ' τη στιγμή που φτάσαμε , σιγά-σιγά κατέβηκαν κι' απ' το χάνι περαστικοί και έγιναν ένα με μας και ήμασταν πια όλοι μια μεγάλη-μεγάλη παρέα που ξεφάντωνε .
Σιγά-σιγά όμως απ' το φαγητό , το κρασί, το χορό και το τραγούδι άρχισε να εμφανίζεται και η νύστα , πολλοί λοιπόν ξάπλωσαν στον ίσκιο , κάτω απ' τα δέντρα που ήταν γύρω , και πήραν και τον υπνάκο τους ενώ ο χορός , το φαγοπότι και το τραγούδι καλά κρατούσαν .
Μόλις ο ήλιος άρχισε να πέφτει άρχισαν οι ετοιμασίες της επιστροφής , μαζεύτηκαν όλα τα συμπράγκαλα , ο χορός βέβαια συνεχιζόταν , και σε κάποια στιγμή δόθηκε το πρόσταγμα της ...αναχώρησης , που έγινε βέβαια με βαριά καρδιά , έτσι όμως είναι τα ωραία πράγματα στη ζωή μας , κρατάνε , δυστυχώς ...πολύ-πολύ.. λίγο....
Το άσχημο είναι πως από αυτή την ονειρεμένη Πρωτομαγιά , δεν έχουν περισωθεί φωτογραφίες ( που  να  βρεθούν  τότε  φωτογραφικές  μηχανές ) , για να μη σας αφήσουμε όμως παραπονεμένους δημοσιεύουμε  φωτογραφίες από  άλλες Λιδορικιώτικες  Πρωτομαγιές , κυρίως  στην  Πεντάπολη .

Πρωτομαγιά

Δωρική  πρωτομαγιά , στις  αρχές  του  20ου  αιώνα . Στους  στύλους του Ολυμπίου  Διός , μαζεύονταν όλοι  οι  Δωριείς , Λιδορικιώτες  και  όχι  μόνο , τσοπάνηδες , που  έβοσκαν  εκεί  γύρω τα..” πράματά “ τους , καλοντυμένοι , με  φουστανέλες ή  …φράγκικα , και  έκαναν  αξέχαστα Πρωτομαγιάτικα  γλέντια , ενώ  ολόγυρα μαζεύονταν και  γλεντούσαν  κι’ αυτοί , πολλοί  Αθηναίοι …

    Καλή  “ Πρωτομαγιά “ , να  περνάτε  καλά

   .

MEΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ

 

ΜΕΓΑΛΗ  ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Από τη Βικιπαίδεια,

 

Ο Μυστικός Δείπνος

Η Μεγάλη Πέμπτη σύμφωνα με τον Χριστιανισμό είναι η ιερή μέρα κατά την οποία εορτάζεται ο Μυστικός Δείπνος του Ιησού Χριστού με τους 12 Αποστόλους. Η ημέρα αυτή είναι η τέταρτη ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας, της εβδομάδας δηλαδή η οποία προηγείται και καταλήγει στη γιορτή του Πάσχα. Της Μεγάλης Πέμπτης προηγείται η Μεγάλη Τετάρτη και ακολουθεί η Μεγάλη Παρασκευή. Το χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο μπορεί να εμπέσει η Μεγάλη Πέμπτη είναι πάντοτε μεταξύ 19 Μαρτίου και 22 Απριλίου, για όλες τις Εκκλησίες είτε Ανατολικές είτε Δυτικές, ημερομηνίες οι οποίες λόγω της διαφοράς των 13 ημερών (για τον 21ο αιώνα) μεταξύ παλαιού και νέου ημερολογίου, αντιστοιχούν στο διάστημα μεταξύ 1 Απριλίου και 5 Μαΐου για όσες Ορθόδοξες Εκκλησίες ακολουθούν το διορθωμένο ιουλιανό (νέο) ημερολόγιο.

Ορθόδοξη Εκκλησία

Η Ορθόδοξη Εκκλησία για τον καθορισμό του κύκλου των κινητών εορτών ακολουθεί το Ιουλιανό ημερολόγιο, κατά το οποίο η Μεγάλη Πέμπτη μπορεί να εμπέσει, κατά τον 21ο αιώνα, σε οποιαδήποτε ημερομηνία μεταξύ 19 Μαρτίου και 22 Απριλίου για τις Εκκλησίες που ακολουθούν το αυθεντικό ιουλιανό (παλαιό) ημερολόγιο (Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, τα Πατριαρχεία Ρωσίας, Σερβίας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας και το Άγιο Όρος), καθώς και για τους Ορθόδοξους Παλαιοημερολογίτες, και μεταξύ 1 Απριλίου και 5 Μαΐου για όσες Εκκλησίες ακολουθούν το διορθωμένο ιουλιανό (νέο) ημερολόγιο (Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και η Εκκλησία της Ελλάδος).

Ο ιερός νιπτήρας

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία η ημέρα είναι αφιερωμένη στην ανάμνηση τεσσάρων γεγονότων τα οποία περιγράφονται στα Ευαγγέλια και τα οποία συνέβησαν σύμφωνα με τις ευαγγελικές αναφορές λίγο πριν τη Σταύρωση:

  1. Ο Μυστικός Δείπνος, δηλαδή το δείπνο του Ιησού Χριστού με τους 12 Αποστόλους, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου (26, 17-30α), του Μάρκου (14, 12-26) και του Λουκά (22, 7-23),
  2. Ο Ιερός Νιπτήρας, δηλαδή το πλύσιμο των ποδιών των 12 Αποστόλων από τον Ιησού Χριστό, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου (23, 6-12), του Λουκά (22, 24-28) και του Ιωάννη (13, 1-20),
  3. Η Υπερφυής Προσευχή, δηλαδή η προσευχή του Ιησού προς τον Πατέρα του μετά τον Μυστικό Δείπνο και λίγο πριν τη σύλληψή του, όπως περιγράφεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη (17, 1-26), και
  4. Η προδοσία του Ιούδα η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη σύλληψη του Ιησού, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου (26, 47-56), του Μάρκου (14, 43-50), του Λουκά (22, 47-53) και του Ιωάννη (18, 1-11).

Σύμφωνα με τη διευθέτηση των ακολουθιών της Μεγάλης Εβδομάδας, κατά την οποία ο εσπερινός και ο όρθρος της κάθε ημέρας τελούνται αντιστοίχως το πρωί και το βράδυ της προηγούμενης ημέρας, ο Εσπερινός της Μεγάλης Πέμπτης τελείται το πρωί της Μεγάλης Τετάρτης μαζί με τη Λειτουργία των Προηγιασμένων και ο Όρθρος το εσπέρας της Μεγάλης Τετάρτης, μετά το Ευχέλαιο.

Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης τελείται ο εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής μαζί με τη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. Οι ιερείς κατά την ετοιμασία της Θείας Κοινωνίας εξάγουν δύο "αμνούς" (το μέρος του άρτου το οποίο μεταβάλλεται σε σώμα Χριστού) και διατηρούν τον ένα αφού τον τεμαχίσουν και τον αποξηράνουν, σε ασφαλές σημείο (μέσα στο αρτοφόριο πάνω στην αγία τράπεζα) για έναν ολόκληρο χρόνο για την κοινωνία των πιστών σε έκτακτες περιπτώσεις. Το βράδυ τελείται ο όρθρος της Μεγάλης Παρασκευής, στον οποίο αναπαριστάται το Θείο Δράμα της Σταύρωσης και διαβάζονται τα δώδεκα ευαγγέλια που περιγράφουν τα γεγονότα από τη σύλληψη έως και την ταφή του Χριστού.

Τετάρτη 1 Μαΐου 2013

ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

 

Μεγάλη Τρίτη

Από τη Βικιπαίδεια,

 

Σύμφωνα με το χριστιανικό εορτολόγιο καθιερώθηκε να ονομάζεται Μεγάλη Τρίτη η ημέρα Τρίτη της Μεγάλης Εβδομάδας ή Εβδομάδας των Παθών του Ιησού Χριστού.

Ορθόδοξη Εκκλησία

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, σύμφωνα με το τηρούμενο Μηναίο ή Μηνολόγιο, η Μεγάλη Τρίτη είναι αφιερωμένη αφενός στη μνεία του ιερού ευαγγελίου που αναφέρεται στη δριμύτατη καταγγελία του Ιησού κατά των θρησκευτικών αρχηγών του Ισραήλ, των Γραμματέων και των Φαρισαίων, και αφετέρου στην παραβολή των δέκα παρθένων.

Λειτουργική

Στον Όρθρο διαβάζεται από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου (22, 15- 23, 39) η καταδίκη των Φαρισαίων. Στην Ακολουθία συνεχίζεται η ανάγνωση από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου όπου γίνεται λόγος για το Τέλος. Γι’ αυτό μιλούν και οι δύο παραβολές της ημέρας. Η πρώτη είναι η παραβολή των δέκα παρθένων. «Πέντε εξ αυτών ήσαν φρόνιμοι» και είχαν πάρει μαζί με τα λυχνάρια τους και αρκετό λάδι, «πέντε ήσαν μωραί», τα λυχνάρια τους έσβησαν και δεν έγιναν δεκτές στο γαμήλιο δείπνο. Η άλλη παραβολή είναι των ταλάντων που μας διδάσκει να είμαστε εργατικοί και να καλλιεργούμε και να αυξήσουμε τα πνευματικά μας χαρίσματα. Το βράδυ ψάλλεται ο όρθρος της Μεγάλης Τετάρτης όπου είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα (Λουκ. 7,47) που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με μύρο, και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματά της, γιατί έδειξε μεγάλη αγάπη και πίστη στον Κύριο, ενώ ψάλλεται ένα από τα πιο γνωστά και δημοφιλή τροπάρια της θρησκευτικής υμνολογίας. Το τροπάριο της Κασσιανής.

 

 

Μεγάλη Τετάρτη

Από τη Βικιπαίδεια,

 

Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στη μνήμη της αμαρτωλής γυναίκας [1], που μετανόησε, πίστεψε στο Χριστό και άλειψε τα πόδια του με μύρο.

Ορθόδοξη Εκκλησία

Το πρωί τελείται o εσπερινός της Μεγάλης Τετάρτης και Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία. Το απόγευμα γίνεται η Ακολουθία του Ευχελαίου και η τελετή του Νιπτήρος που είναι και ο Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης που αναφέρεται σε τέσσερα γεγονότα. Τον Ιερό Νιπτήρα, το πλύσιμο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από τον Ιησού Χριστό, τον Μυστικό Δείπνο, την Προσευχή του Κυρίου στο Όρος των Ελαιών και την προδοσία του Ιούδα, δηλαδή την αρχή των Παθών του Χριστού.

Παραπομπές

  1. ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν μου οὐκ ἤλειψας· αὕτη δὲ μύρῳ ἤλειψέ μου τοὺς πόδας. οὗ χάριν λέγω σοι, ἀφέωνται αἱ ἁμαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί, ὅτι ἠγάπησε πολύ· ᾧ δὲ ὀλίγον ἀφίεται, ὀλίγον ἀγαπᾷ. εἶπε δὲ αὐτῇ· Ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι. Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο, 7.46.

polidorikiou-sima