Σάββατο 28 Φεβρουαρίου 2015

ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΠΑΝΤΑΣ ΜΑΣ

DSC06248_thumb5

Ο Σύλλογος Γυναικών  Ερατεινής , μέσω  της  Προέδρου του κ. Μαρίας  Πάζα , προσκάλεσε  την  μπάντα  μας να συνοδεύσει  την  εικόνα  του  Αγίου  Ιωάννου στην  περιφορά  της  στην  λιτανεία  που  θα τελεστεί  στην  Ερατεινή στις  7 Μαϊου  2015  στην  Ερατεινή , κάτι  που  με  χαρά  αποδέχτηκε  ο  Όμιλός  μας .

Σάββατο 21 Φεβρουαρίου 2015

ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΣΤΟ ΠΑΛΙΟ ΛΙΔΟΡΙΚΙ ..


Απόκριες ._0003

Απόκριες 1955 , η ..” μασκαροπομπή “  με  τους  συνήθεις..” ύποπτους “ έφτασε  στο  Αλωνάκι και  στήθηκε  το  γλέντι , γαμπρός η Γιαννίτσα Ζέκιου , νύφη , ο άντρας  της Γιώργος  Ζέκιος , κουμπάρος  , …μόνιμος , ο Χρήστος  Γατάκης , παπάς , κι’ αυτός  μόνιμος , ο Γιάννης Γκόλφης , και το  συνηθισμένο…συμπεθεριό , Ντελενικαίοι , φαναράς , Γ. Καψάλης , Χαρ. Ζέκιος κ.α .  Στοιχείο  απαραίτητο της  όλης αποκριάτικης  πομπής η  περίφημη “ καμήλα “ , που  φαίνεται στο  δεξιό  μέρος  της  φωτογραφίας , ενώ  στο  κέντρο  της πίσω  απ΄το…χορεύοντα  παπά ,  με  την  ποδιά , ο αξέχαστος  πατέρας  μου Θύμιος  Καψάλης , που  κερνάει  το  συμπεθεριό…στιγμές  όμορφες …αξέχαστες…

   ‘Eφτασαν  και οι απόκριες φίλοι  μου ,  μία ..μία , έρχονται και φεύγουν οι..γιορτάδες , αφήνοντάς μας ..αναμνήσεις , που μακάρι να ‘ναι..όμορφες ..αν και οι αναμνήσεις  είναι..μαχαίρι..δίκοπο , άλλοτε..σε γαληνεύουν κι’ άλλοτε σου ανοίγουν πιο…βαθιές ..πληγές..τέλος πάντων..

  Η αποκριάτικη ατμόσφαιρα του παλιού καλού Λιδορικιώτικου καιρού ήταν όμορφη , με τα λίγα μέσα που είχαμε τότε , αλλά και με πολύ περισσότερο , από τώρα , κέφι , δημιουργούσαμε , απ’ το…τίποτα , που λένε , απλές αλλά..όμορφες καταστάσεις ..μια σκέπη , ένα παλιοπαντέλονο κι’ ένα ζευγάρι παλιά παπούτσια , και η μασκαρο..αμφίεση ήταν τέλεια , που στολές και παραμύθια εκείνη την εποχή , να μη ξεχνάμε όμως πως τότε , δεν υπήρχε..ανταγωνισμός , μα κι’ αν υπήρχε ΄..δεν φαινόταν..προκλητικά…αλλά όμως , είναι αξιοπρόσεκτη , η στάση και η συμπεριφορά μας , ακόμα και σε πολύ-πολύ ..δύσκολες καταστάσεις , που δεν χανόταν η..σκωπτική , και..ίσως για άλλους λαούς ..απίθανη διάθεση , τι…” Λοιδορικιώτες θα ήμασταν  αλλιώς ..

  Το..χούι μας όμως αυτό , που προσωπικά το θεωρώ μάλλον…χάρισμα , είναι ένα απ’ τα στοιχεία που μας κράτησε , πολλές φορές , ενωμένους σαν Έθνος , αυτή η κοινωνική…μοιρασιά , χαράς και ..λύπης , κι’ ακόμα εκείνο το..περίεργο το ..πάντρεμα  της πιο..μεγάλης πίκρας και θλίψης με την..χορευτική εξιλέωση και το..γλέντι , αυτό το…αντιδραστικό  , θα λέγαμε , ξέσπασμα , στις δύσκολες στιγμές και η..ενσυνείδητη μετατροπή συναισθημάτων και καταστάσεων , δεν είναι άραγε κάτι..μεγαλειώδες ; Πολλοί συνάνθρωποί μας , χωριανοί και χωριανές μας , είχαν αυτό το χάρισμα και φυσικά κατόρθωναν το..ακατόρθωτο , παρασύροντας και τους άλλους ..

   Ύστερα οι..απόκριες τι ήταν ; ( γιατί τώρα πια δεν είναι ) ήταν  η παρουσίαση μιας εικονικής πραγματικότητας , και έτσι  έλυναν πολλά – πολλά προβλήματα , αφού κατάφερναν , να ..μετριάζουν τις δυσκολίες , έστω και προσωρινά , ανοίγοντας  ένα ..παραθυράκι αισιοδοξίας , και στις πιο…σκοτεινές περιόδους της ζωής μας ..

  Στα δύσκολα , τα ..μαύρα θα λέγαμε , μετακατοχικά χρόνια , που η Πατρίδα μας ήταν , δυστυχώς , βουτηγμένη στην απόγνωση και τον αλληλοσπαραγμό , τα τότε Λιδορικιωτόπουλα , παρά τις άθλιες συνθήκες που επικρατούσαν , έκαναν την..υπέρβαση , και ίσως ..διακωμωδώντας  την επικρατούσα αθλιότητα , ντύθηκαν..μασκαράδες , εν έτει…1949…δείτε..

ΠΑΛΙΕΣ ΛΙΔΟΡΙΚΙΩΤΙΚΕΣ..ΑΠΟΚΡΙΕΣ..

ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΟΙ …ΜΑΣΚΑΡΑΔΕΣ  ΤΟΥ 1949 !!!

   Η Αποκριά , με το άνοιγμα του Τριωδίου , μέχρι την Κυριακή της τυροφάγου , με αποκορύφωμα την Καθαρή Δευτέρα , είναι μι εποχή , απ' τα παλιά χρόνια , για χορό , τραγούδι μασκάρεμα και γενικά ξεφάντωμα . Το έθιμο αυτό το ζούσαν πολύ έντονα στο Λιδορίκι . Ήταν μια περίοδος χαράς και ατέλειωτου κεφιού , αυτή την περίοδο γίνεται μια ισοπέδωση των ανθρώπων αφού πλούσιοι και φτωχοί , μορφωμένοι και αμόρφωτοι , παιδιά και μεγάλοι , έχουν ένα και μόνο σκοπό : πως να γλεντήσουν περισσότερο .
   Μου έδιναν την εντύπωση , οι άνθρωποι εκείνη την εποχή , με το ατέλειωτο φαγητό τους , το μέχρι κραιπάλης ποτό τους και το ξέφρενο χορό τους , ότι φτάνει η συντέλεια του Κόσμου . Ένας μεγάλος συντελεστής του ξεφαντώματος αυτού ήταν το μασκάρεμα . Γιατί ο άνθρωπος κρυμμένος πίσω από μια μάσκα , κάνει πράγματα τα οποία ποτέ δεν θα έκανε , με το πραγματικό του πρόσωπο . Έχω ακούσει πάρα πολλές ιστορίες , σχετικά με την αποκριά από τους μεγαλύτερους , αλλά αυτή που θα σας διηγηθώ , την έζησα προσωπικά με τους φίλους που αναφέρω .
   Το 1949 , τελευταία Κυριακή της αποκριάς , ο παπα Σπύρος ο Κοράκης , διάβασε στην εκκλησία , από την ωραία πύλη , μια ανακοίνωση της Υποδιοίκησης Χωροφυλακής Λιδορικίου που έκανε γνωστό σε όλους , " ότι απαγορευόταν η κυκλοφορία τη νύχτα και προπαντός , απαγορευόταν αυστηρώς το μασκάρεμα ". Προειδοποιούσε δε , ότι οι παραβάτες θα τιμωρούνταν παραδειγματικά .    Αυτό έγινε , γιατί η κατάσταση ήταν ακόμα ανώμαλη λόγω των ανταρτών .
   Τα νιάτα , όμως , ο παράς κι ο ..βήχας ,  κρύβονται  ;..εμ..δεν  κρύβονται … 
Εκείνο λοιπόν το βράδυ , βρισκόμουν στο σπίτι της Κούλας Ζέκιου - που έζησε μετά , για  χρόνια στην Αργεντινή - που τώρα δεν ζει πια , μαζί με άλλους . Κάποιος έριξε την ιδέα να ντυθούμε....
   Επειδή δεν το είχαμε προγραμματίσει δεν αγοράσαμε και τις..κατάλληλες στολές . Τότε οι βιτρίνες , του Γκομόζια , του Πίτσιου , του Ευσταθίου , του Κρίκου , του Σκούτα και των άλλων καταστημάτων ήταν γεμάτες από στολές Κολομπίνας , Πιερρότου , Μαρκησίας , Αρσέν Λουπέν ....αμ..δε !....
Παρασύρθηκα , σας έφερα 35 χρόνια μετά και στην Αθήνα βέβαια . Στα καταστήματα εκείνα εύρισκες λίγα απ'όλα , αλλά όχι και στολές . Ούτε μάσκες απλές δεν είχαν . Τότε όμως δεν δίναμε σημασία στα ρούχα , που είναι σήμερα ένα μασκάρεμα επίδειξης , αλλά στο πηγαίο κέφι , το οποίο υπήρχε άφθονο εκείνη την εποχή , παρ' όλες τις δύσκολες στιγμές που περνούσαμε .

   Άρχισε λοιπόν το μασκάρεμα , ο Χαράλαμπος Ζέκιος ντύθηκε Σείχης , βρήκε ένα άσπρο υφαντό σεντόνι από τα λίγα που υπήρχαν με πολλές τρύπες . Σε μια απ' αυτές πέρασε το κεφάλι του , το έζωσε στη μέση με ένα καναβίδι , έβαλε ένα μαντήλι στο πρόσωπο για μάσκα , πήρε και τη μαγγούρα του γερο Ζέκιου και ήταν έτοιμος . Η Γιαννίτσα Παπαιωάννου ( Ζέκιου σήμερα ) φόρεσε ένα παντελόνι του Ζέκιου και το σακκάκι του και λόγω αναστήματος , ήταν τέλειος άντρας . Η Κούλα η Ζέκιου , βρήκε ένα στρατιωτικό παντελόνι και από πάνω ένα αμπέχονο και έγινε φαντάρος , εγώ φόρεσα του μπάρμπα μου του Μήτρου του Παπαιωάννου τα ρούχα , έπλεα μέσα , αλλά το θέαμα ήταν ικανοποιητικό . Η Γεωργία Στρούζα , ντύθηκε Κυρία με τακούνια και τσάντα , είχε αδυναμία στα σικ πράγματα . Τέλος , ο Σιαμαντάς ο Κώστας , Γρανιτσιώτης , ανταρτόπληκτος τότε στο Λιδορίκι , ντύθηκε γριά . Φόρεσε της γιαγιάς μου μια φούστα μακριά , ένα μπουστάκι από πάνω , πήρε και τη ρόκα της και καθώς από κατασκευής του ήταν λιγόσωμος , ήταν τέλεια γριά . Πήγαμε στο σπίτι του Μποβιάτση ( Τριώταινας ) στις λάκκες όπου έμενε ο Σιαμαντάς . Εκεί βρήκαμε τον Κώστα Μποβιάτση ( τον συχωρεμένο )τις αδελφές του ασαοφία και Ντίνα , το Νίκο τον Κολοκύθα ( Πανουργιά ) ο οποίος είχε και ένα γραμμόφωνο , δυσεύρετο πράγμα για εκείνη την εποχή . Είχε όλες κι' όλες δυο πλάκες , η μία είχε απ' τη μια πλευρά την " ιτιά " κι' απ' την άλλη το " Μαντήλι Καλαματιανό ", και η δεύτερη είχε από την μια πλευρά τη " Λιδωρικιώτισσα "και απ' την άλλη το " Εκει ψηλά στην αετοράχη ".

Μας δέχτηκαν με χαρά αλλά και κάποια επιφυλακτικότητα στην αρχή , ώσπου να μας γνωρίσουν . Φάγαμε , ό,τι είχαν ήπιαμε και το κρασάκι μας και αρχίσαμε το χορό . Πέρασε αρκετή ώρα , δεν ξέρω πόση ακριβώς , όταν αποφασίσαμε να φύγουμε . Προχωρήσαμε προς τα πάνω και μπροστά στου Πάζα το σπίτι , πέσαμε πάνω στην περίπολο της Χωροφυλακής . Άλτ!...αλτ :μας φώναξαν , μαραθήκαμε απ' το φόβο μας , τι να λέγαμε ; Ο ένας κρυβόταν πίσω απ' τον άλλον και τσιμουδιά . Ακούσαμε ένα χραπ...χρουπ...στα όπλα τους και σε κλάσμα δευτερολέπτου , τρεις δέσμες από ισχυρούς φακούς μας τύφλωσαν . Ποιοί είσθε ; Μας ρώτησαν , βουβοί εμείς , με αυστηρή φωνή μας διέταξαν να μπούμε ο ένας δίπλα στον άλλο , να βγάλουμε τις μάσκες και να σηκώσουμε τα χέρια ψηλά !

Μας πλησίασε ο ένας από τους τρεις Χωροφύλακες , οι άλλοι δύο μας σημάδευαν με τα αυτόματα και στάθηκε μπροστά στη Γιαννίτσα . Ο κύριος ; ρώτησε , είμαι γυναίκα , απάντησε αυτή , ο κύριος ; ρώτησε την Κούλα , γυναίκα είμαι κι' εγώ . Τότε αυτός νευριασμένος : που τσι διάβολο βρήκες τσι στολή και μας κοψοχόλιασες απόψε ; Ο χωροφύλακας ήταν Κερκυραίος . Απευθύνθηκε στον Κώστα : η κυρία ; ρώτησε , είμαι άντρας εγώ , είπε αυτός . Άντρας ; τι άντρας είσαι βρε χαμένο , που ντύθηκες γυναίκα και βγήκες στο δρόμο μασκαρεμένος ; Δεν ξέρεις ότι αυτό απαγορεύεται ; θέλεις να τσι βρέξω για να καταλάβεις ;

Η ασυνήθιστη φασαρία , έκανε τον Ανθυπασπιστή της Χωροφυλακής το Σταματόπουλο , που καθόταν στου Πάζα το σπίτι , ν' ανοίξει επιφυλακτικά το παράθυρο να δει τι συμβαίνει . Τότε η Κούλα Ζέκιου η οποία τον γνώριζε - γιατί η γυναίκα του ήταν φίλη της από την Ιτέα -του φώναξε ότι είμαστε όλοι γνωστοί και ντυθήκαμε λόγω της μέρας μασκαράδες . Ο Ανθυπαστιστής , βγήκε στο μπαλκόνι μισοντυμένος και πάνοπλος και είπε στους Χωροφύλακες να μας αφήσουν να φύγουμε . Αυτοί όμως , απάντησαν πως έχουν διαταγή απ' το Μοίραρχο όποιους πιάνουν να τους πηγαίνουν στην Υποδιοίκηση . Τότε πηγαίνετε , τους είπε κι' έρχομαι κι' εγώ . Ξεκινήσαμε για την Υποδιοίκηση , οι Χωροφύλακες κατέβασαν τα όπλα και κάτι έλεγαν μεταξύ τους . Εκείνη τη στιγμή ξεφεύγει απ' τη σειρά ο Χαράλαμπος ο Ζέκιος και μ' ένα πήδημα και δυο τρεις τούμπες , βρέθηκε στου Μπήλιου το χωράφι . Ώσπου να καταλάβουμε τι έγινε , είχε φτάσει στου Κατσαμπούρα το ρέμα . Τους λόγους που έφυγε μας τους εξήγησε μετά : " Φοβήθηκα , επειδή ήμουν ο πιο μεγάλος , θα με κλείναν μέσα και μπορεί να’ τρωγα και κανένα μπερτάχι .

Στο δρόμο συναντηθήκαμε με το Μοίραρχο - Διοικητή , το Γεώργιο Παπαγεωργίου , ο οποίος πήγαινε στο σπίτι του Κώστα Φαλίδα του οποίου είχε αρραβωνιαστεί τη Βούλα . " Τι συμβαίνει εδώ ; " είπε με το αυστηρό ύφος του , που προσπαθούσε να το κάνει αυστηρότερο . Εμείς βάλαμε τα γέλια , , ένας χωροφύλακας του εξήγησε τι έγινε . " Πάρτους και κλείστους μέσα να μάθουν άλλη φορά να μην παραβαίνουν τις διαταγές μου . Η μάλλον..." Δεν πρόλαβε να τελειώσει τη φράση του , γιατί έφτασε ο Ανθυπασπιστής ο Σταματόπουλος , χαμογελαστός και πάντοτε επιεικής . Τι μου κάνατε απόψε βρε παιδιά , μας είπε . Ευτυχώς έλειπε η Μαρία ( η γυναίκα του ) και άργησα λίγο να γυρίσω στο σπίτι , και ήμουν ακόμα ντυμένος αλλιώς θα με βγάζατε έξω με το σώβρακο και που να πάω ; Εσείς βέβαια είστε παιδιά και δεν μπορείτε να καταλάβετε , τι καιρό περνούμε . Ο Μοίραρχος ξέσπασε σε γέλια , λέγοντά μας , είναι εποχή τώρα για τέτοια πράγματα ; Ξέρετε ότι μπορούσατε να γίνετε μακαρίτες , τώρα που η ζωή αρχίζει για σας και μάλιστα για ένα μασκάρεμα ; Τέλος πάντων , άντε καληνύχτα και του χρόνου .

Καληνυχτίσαμε και γυρίσαμε στο σπίτι . Το κέφι όμως , είχε χαθεί , κέφι και φόβος είναι αντίθετα , δεν συμβιβάζονται .

Η είσαι ελεύθερος να γλεντήσεις η υποτάσσεσαι στους Νόμους και τις διαταγές και κάθεσαι στ' αυγά σου , έτσι πέρασε μιά παλιά Λιδορικιώτικη αποκριά στα δύσκολα εκείνα χρόνια .

Όταν μετά από χρόνια συναντιώμασταν , οι...ταραξίες μασκαράδες εκείνης της βραδιάς , τη θυμόμασταν και , φυσικά , γελούσαμε , κι' ας είχαν περάσει τόσα χρόνια....

Η ανάμνηση αυτή , είναι  της  αγαπημένης  χωριανής  και  φίλης , Δήμητρας Λουτσόβου - Αγγελάκη και είχε δημοσιευτεί στο " ΛΙΔΩΡΙΚΙ " το Φεβρουάριο του 1984 , αριθ.φυλ. 27 .

      Καλή  σας  μέρα   ΚΑΛΟ  ΤΡΙΗΜΕΡΟ

          ΧΡΟΝΙΑ    ΠΟΛΛΑ

ΛΙΔΟΡΙΚΙ ΤΣΙΚΝΟΠΈΜΠΤΗ 12-2-2015 - ΦΩΤΟΒΙΝΤΕΟΡΕΠΟΡΤΑΖ

φωτογÏ-αφία 1 (2)
φωτογÏ-αφία 1 (4)
Τσικνοπέμπτη  2015 , οι  ψησταριές  έτοιμες  , στο  δρόμο  μπροστά  στο  φούρνο του  Δημ. Γκίκα , ρυθμιστής ο  …συνήθης  ύποπτος  Γιάννης  Β. Κρικέλας , μαζί με  τον  Πρόεδρό  μας  Κώστα  Κουτσούμπα και τον  νεαρό  Κούτρα .
φωτογÏ-αφία 1 (5)
Οι  μεζέδες  άρχισαν  να  ψήνονται , ψήστης  ο  Γιάννης  Β. Κρικέλας
φωτογÏ-αφία 1 (6)
Οι  πρώτοι  ..” πελάτες “ κατέφθασαν , δοκιμάζουν  και  πίνουν  το  κρασάκι  τους , επικεφαλής  ο  Δήμαρχός  μας  Γ.Καπεντζώνης , δεύτερος   από  αριστερά , ο  Αντιδήμαρχος  Κ.Υφαντής , πρώτος , ο  Γιάννης  Β.Κρικέλας και  ο  νεαρός  Κοντογιώργος  απ’ το  Διακόπι
φωτογÏ-αφία 1 (7)
Ήρθε  και  η  ώρα  του  χορού , ο Δήμαρχός  μας με  ένα  μπουκέτο  Λιδορικιώτισσες ..
φωτογÏ-αφία 1 (8)
φωτογÏ-αφία 1 (10)
Οι  ψησταριές  στο…” φουλ “  γέμισαν  το  δρόμο  με καπνό  και …” τσίκνα “…
φωτογÏ-αφία 2 (2)
φωτογÏ-αφία 2 (3)
Όσο  αυξάνει  η..πελατεία , τόσο ξαναγεμίζουν  οι  ψησταριές
φωτογÏ-αφία 2 (4)
Η  ατμόσφαιρα είναι , ομολογουμένως , ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΙΑΤΙΚΗ , ο  χώρος  μπροστά  στο φούρνο έχει  αρχίσει να..γεμίζει , αριστερά ο Πρόεδρος  του  Δ.Σ Χρήστος  Τσιλίκης , δίπλα  του  ο  πρώην  ο  Μπάμπης  Πέτρου , πρώην  τέως Πρόεδρος  του χωριού  μας και  στο βάθος  δεξιά  μια  ομάδα  κυριών , με  την  κυρία  Δέσποινα  Τίτου , αν  δεν  κάνουμε  λάθος ..
φωτογÏ-αφία 2 (5)
Το  γλέντι  καλά ..κρατεί , από  αριστερά  Κ.Υφαντής , Αντιδήμαρχος , Γ.Καπεντζώνης , Δήμαρχος , Κ.Κουτσούμπας  , Πρόεδρος  Τοπικού , Κ.Κλώσσας , Γιάννης Β.Κρικέλας και  …Κοντογιώργος
φωτογÏ-αφία 2 (6)
Ο  Δήμαρχός  μας  Γ.Καπεντζώνης στο  χορό  εν  μέσω..γυναικών ..
φωτογÏ-αφία 2 (7)
φωτογÏ-αφία 2 (9)
φωτογÏ-αφία 3 (1)
φωτογÏ-αφία 3 (2)
φωτογÏ-αφία 3 (3)
φωτογÏ-αφία 3 (4)
φωτογÏ-αφία 3 (5)
Ο  Δήμαρχός  μας  πρωτοχορευτής με  συνοδεία..γυναικών ..
φωτογÏ-αφία 3 (7)
φωτογÏ-αφία 3 (9)
φωτογÏ-αφία 4 (9)
φωτογÏ-αφία 4 (7)
φωτογÏ-αφία 4 (6)
Ο  Δήμαρχός  μας  σε  ρόλο…” ψήστη “
φωτογÏ-αφία 4 (3)


Το  χωριό  μας  , όπως  είδατε , το..” Τσίκνισε “ για  τα  καλά , ας  είναι  καλά  οι  εμπνευστές της  ιδέας  αυτής  και  φυσικά  οι .. “ πρωταγωνιστές  “ της .
ΚΑΛΕΣ   ΑΠΟΚΡΙΕΣ  -  ΧΡΟΝΙΑ  ΠΟΛΛΑ  -  ΚΑΙ  ΤΟΥ  ΧΡΟΝΟΥ
Τις  φωτογραφίες , είχε  την  καλοσύνη  να  μας  τις  στείλει ο  Πρόεδρός  μας  Κώστας Σπ. Κουτσούμπας , τον  ευχαριστούμε  θερμά

ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΠ’ ΤΟ ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΙΑΤΙΚΟ ΓΛΕΝΤΙ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ

 

   Όπως σας  είχαμε  ..εγκαίρως , ενημερώσει το  βράδυ  της  Τσικνοπέμπτης  διοργανώθηκε  , απ’ τον  Πολιτιστικό  Σύλλογο  , σε  συνδιοργάνωση με  την ταβέρνα  του  Βασίλη , στη  Βαθιά , ένα  όμορφο  γλέντι  που  κράτησε  μέχρι  το  πρωί .

   Οι  παρακάτω  φωτογραφίες  αποδεικνύουν των..γραφομένων  μας  το  αληθές . Η  μουσική  ζωντανή , από  ορχήστρα  που  μετακλήθηκε  απ’ την  Πάτρα και  το  κέφι , όπως  καταλαβαίνετε  “ χτύπησε  κόκκινο “

DSCN3301

Εδώ  η  μόνη  που  αναγνωρίσαμε  είναι  η  Δήμητρα  Πέτρου – Αναγνωστοπούλου , απέναντι  με  το  μαύρο

DSCN3295

Η  αγαπητή  φίλη  Μαρία  Κ. Τημπέλη  σε  ένα..” εκ  βαθέων “ ζεϊμπέκιο , δίπλα  πίσω  της  ο  Γιάννης  Β.Κρικέλας  χτυπάει  παλαμάκια , αριστερά  η  Δέσπονα  Τίτου  και  δεξιά  η  Μαρία Ι. Κρικέλα και  ο  Θανάσης  Αναγνωστόπουλος

DSCN3299

Ο  Μάκης Κλώσσας  ελαφρά..μασκαρεμένος χορεύει  με  κάποιο  φίλο ενώ  από  αριστερά η  Μαρία Ι. Κρικέλα αποθανατίζει  τις  όμορφες  στιγμές.

DSCN3287

Την  πίστα  τώρα  κατέλαβε μια  όμορφη  γυναικοπαρέα , απ’ την  οποία αναγνωρίσαμε μόνο την  Μαρία  Ι.Κρικέλα , ενώ  αριστερά αναγνωρίσαμε  την  Δέσποινα  Τίτου  και  στο  βάθος  τους  αφούς  Τσιάντα

DSCN3310

Η  ώρα των..” βαριών κι’ ασήκωτων¨” ζεϊμπέκικων , τραγουδάει  ο  Γιάννης  Ν. Κρικέλας  και  χορεύει ο  Πρόεδρός  μας , Κώστας  Σπ. Κουτσούμπας , αριστερά η  Κατερίνα Ψεβεδούρου , και  στο  βάθος  οι  αδελφοί  Τσιάντα και  ακριβώς  πίσω απ’ τον  χορευτή  η  Αργυρούλα Κουτσούμπα

DSCN3312

Επόμενος  βαρύς  κι’ ασήκωτος στο  ζεϊμπέκικο , ο  Θανάσης  Αναγνωστόπουλος , ενώ του  κρατάνε  συντροφιά  χτυπώντας  παλαμάκια  δεξιά  ο  Γιάννης  Β. Κρικέλας και  καθισρτός  πίσω , μάλλον , ο  Κώστας  Κλώσσας .

  Υπέροχη ήταν  , απ’όσα  μας  είπαν , η  βραδιά  της  Τσικνοπέμπτης , ευχόμαστε  δε  κάτι  παρόμοιο να  γίνει  και  το  ερχόμενο  τριήμερο , και περιμένουμε  φωτογραφίες  και  βιντεάκια ‘'  η  σελίδα  μας,   εύχεται  ΣΕ  ΟΛΟΥΣ  ΤΟΥΣ  ΧΩΡΙΑΝΟΥΣ  ΚΑΙ  ΦΙΛΟΥΣ  ΧΡΟΝΙΑ  ΠΟΛΛΑ ΜΕ  ΥΓΕΊΑ  , ΕΥΤΥΧΙΑ  ΚΑΙ  ΠΡΟΚΟΠΗ ..

        ΚΑΙ   ΤΟΥ  ΧΡΟΝΟΥ

TO AΠΟΚΡΙΑΤΙΚΟ ΤΡΙΗΜΕΡΟ ΣΤΟ ΛΙΔΟΡΙΚΙ ΘΑ ΣΑΣ ΜΕΙΝΕΙ ΑΞΕΧΑΣΤΟ

φωτογÏ-αφία (1)


TA AΠΟΚΡΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΑΝΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

 

Από την Κρήτη μέχρι τις Σέρρες, από τη Λέρο μέχρι την Ξάνθη κι από την Κέρκυρα μέχρι την Λάρισα, γνωστά ή άγνωστα αποκριάτικά έθιμα αναβιώνουν μέχρι σήμερα, κρατώντας ζωντανή την ελληνική παράδοση.

Οι «Κουδουνοφόροι» εμφανίζονται μέχρι σήμερα, στο Σοχό στη Θεσσαλονίκη

Μπορεί για τους περισσότερους οι Απόκριες να συνδέονται με τα μεγάλα καρναβάλια, τις παρελάσεις μεταμφιεσμένων ή τους ξέφρενους χορούς. Σε αρκετούς όμως νομούς και γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας, σώζονται έθιμα και παραδόσεις που μεταφέρονται αναλλοίωτα από γενιά σε γενιά μέχρι και τις μέρες μας.

Διονυσιακού χαρακτήρα, αρχαιοελληνικής προέλευσης, με παγανιστικές επιρροές, τις περισσότερες φορές έντονα σκωπτικά και με σατυρική διάθεση, τα αποκριάτικα έθιμα ανά την Ελλάδα, συνδέονται άλλοτε με την ιστορία και τους θρύλους της περιοχής και άλλοτε πάλι αποτελούν απλώς μια αφορμή διαφυγής από την καθημερινότητα.

Η προετοιμασία σε αρκετές περιπτώσεις ξεκινάει μόλις ανοίγει το Τριώδιο, ενώ κορυφώνεται πάντοτε την τελευταία Κυριακή των Αποκριών, όπου σε κάθε περιοχή στήνεται μεγάλο γλέντι που διαρκεί μέχρι το πρωί της Καθαρής Δευτέρας.

Βόρεια Ελλάδα

Νάουσα

Με διονυσιακή καταγωγή, το έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες», συνεχίζει μέχρι και τις μέρες μας, να ζωντανεύει στην πόλη της Νάουσας. Την Κυριακή της Αποκριάς υπό τους χαρακτηριστικούς ήχους του νταουλιού και του ζουρνά, ένα μπουλούκι με «γενίτσαρους» περιφέρεται στους δρόμους της πόλης με τελικό προορισμό το δημαρχείο, όπου και κορυφώνεται η γιορτή. Στο ρυθμικό άκουσμα του Ζαλιστού, η Μπούλα βγαίνει στο παράθυρο και με χαρακτηριστικές ρυθμικές κινήσεις του σώματος της, ώστε να κουδουνίζουν τα κρεμασμένα στο στήθος της νομίσματα, χαιρετάει το μπουλούκι ενώ λίγο μετά κατεβαίνει κάτω, ενσωματώνεται στο πλήθος και όλοι μαζί συνεχίζουν την περιοδεία μέχρι να πάρουν την επόμενη Μπούλα. Σταδιακά σχηματίζεται μια «μεγαλειώδης» πομπή με ανθρώπους όλων των ηλικιών, να συμμετέχουν στην αναβίωση του εθίμου.

Πηγή: Χρήστος Ζάλιος (wikipedia)

Ξάνθη

Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, στην Ξάνθη, στη γέφυρα του ποταμού Κόσυνθου, αναβιώνει το «κάψιμο του Τζάρου». Πρόκειται για ένα κατασκευασμένο ανθρώπινο ομοίωμα, τοποθετημένο πάνω σε πουρνάρια, που καίγεται και «ξορκίζει το κακό». Σε αυτή την περίπτωση, το κακό είναι… η απομάκρυνση των ψύλλων το καλοκαίρι. Το έθιμο έφεραν οι πρόσφυγες από το Σαμακόβ της Ανατολικής Θράκης και κάθε χρόνο ζωντανεύει από τους κατοίκους του ομώνυμου συνοικισμού. Μετά το «κάψιμο του Τζάρου», ακολουθεί γλέντι μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

Κοζάνη

Ο Φανός, ο συμβολικός «βωμός» της αποκριάτικης εορταστικής φωτιάς, ανάβει εδώ και πολλούς αιώνες στην Κοζάνη. Ανεξαρτήτως από τις έριδες ως προς την καταγωγή του, το συγκεκριμένο έθιμο, δίνει έναν πανηγυρικό τόνο στην πόλη. Με προεξάρχουσα την κεντρική πλατεία, όπου την Κυριακή της Αποκριάς ανάβει ο μεγάλος «Φανός», ακολουθούν οι μικρότεροι συνοικισμοί που ανάβουν ταυτόχρονα τους δικούς τους «Φανούς»… για να ξεκινήσει μια ξέφρενη γιορτή καθαρά διονυσιακού χαρακτήρα. Οι χορευτικοί κύκλοι γύρω από τον βωμό διευρύνονται, τα τραγούδια διαδέχονται το ένα το άλλο. Τα περισσότερα είναι τα καλούμενα «ξινέντραπα» ή «μασκαραλίτκα» τραγούδια, με έντονες σατυρικές-πειρακτικές αναφορές. Το κρασί ρέει άφθονο, το ίδιο και τα τοπικά εδέσματα, ενώ το γλέντι κρατάει μέχρι τα ξημερώματα της Καθαρής Δευτέρας.

Φωτογραφία: www.kozani.gr

Ιωάννινα

Οι «τζαμάλες», οι αποκριάτικες φωτιές, θα ανάψουν σε διάφορες συνοικίες της πόλης των Ιωαννίνων το βράδυ της τελευταίας Κυριακής, πριν τη νηστεία της Σαρακοστής. Έθιμο που υπάρχει από τον 19ο αιώνα στα Γιάννενα, αναβιώνει αδιάλειπτα από τη δεκαετία του '80 μέχρι και σήμερα. Οι «τζαμάλες» ζεσταίνουν από την παγωνιά της περιοχής, ενώ με το άναμμα της πρώτης σπίθας… δίνεται το σύνθημα να ξεκινήσει η μεγάλη γιορτή.

Σέρρες

Στο νομό Σερρών, τη Δευτέρα της Τυρινής συναντάμε το έθιμο του «καλόγερου». Η γιορτή ανοίγει με τους «αναστενάρηδες» και τους μίμους, οι οποίοι συνθέτουν έναν αλλόκοτο θίασο με μέλη τον Βασιλιά, το Βασιλόπουλο, τον καπιστρά, τον καλόγερο, τη νύφη, την μπάμπω και το εφταμηνίτικο, τους γύφτους με την αρκούδα και τους Κουρούτζηδες (φύλακες). Ο θίασος επισκέπτεται όλα τα σπίτια του χωριού και στη συνέχεια οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στην πλατεία, όπου γίνεται η προετοιμασία του αγρού για τη σπορά. Ακολουθεί η σκηνή του θανάτου και της ανάστασης με «πρωταγωνιστή» τον Καλόγερο.

Σοχός, Θεσσαλονίκη

Δρώμενο που σχετίζεται με τη γονιμότητα της γης ή και για πολλούς με τον έρωτα, οι «Κουδουνοφόροι» εμφανίζονται μέχρι σήμερα, στο Σοχό στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για πανάρχαιο έθιμο, που μεταφέρθηκε μέσα στους αιώνες και διασώθηκε αναλλοίωτο. Η κορύφωσή των εκδηλώσεων, γίνεται το τριήμερο πριν από την Καθαρή Δευτέρα, όπου οι συμμετέχοντες με τραγόμορφες στολές και κουδούνια σε όλο το σώμα τους, ξεχύνονται και χορεύουν σε δρόμους και πλατείες. Ξεχωριστή θέση έχει και το έθιμο των μετανοιών. Κατά την παράδοση οι μεγαλύτεροι δίνουν άφεση αμαρτιών στους μικρότερους, οι οποίοι με σεβασμό τους επισκέπτονται και τους φιλούν το χέρι, προσφέροντάς τους ένα πορτοκάλι.

Νησιά

Κάρπαθος

Την Καθαρή Δευτέρα στήνεται στην Κάρπαθο το «Λαϊκό Δικαστήριο των Ανήθικων Πράξεων». Είναι μια ευκαιρία, κάθαρσης και απονομής της δικαιοσύνης στο ξεκίνημα της Σαρακοστής. Κατηγορούμενοι είναι όσοι «ασχημονούν» ή προκαλούν με τις χειρονομίες τους, κάποιους άλλους. Ενώπιον της Δικαιοσύνης, οδηγούνται από τους «Τζαφιέδες», ένα είδος τοπικών χωροφυλάκων, που έχουν επιφορτιστεί με τη σύλληψη των «δραστών». Οι γέροντες του νησιού, αναλαμβάνουν να δικάσουν τους «ασεβείς» και κάπως έτσι ξεκινούν αυτοσχέδιοι αστεϊσμοί και πειράγματα, σαν προπομπός της γιορτής που θα ακολουθήσει.

Νάξος κορδελατοι

Έντονα στοιχεία διονυσιακής λατρείας διασώζονται μέχρι σήμερα στα έθιμα των αποκριών στο νησί της Νάξου. Οι εορτασμοί ξεκινούν από το πρώτο Σάββατο των Αποκριών, με το σφάξιμο των χοίρων, τα λεγόμενα «χοιροσφάισματα». Την «Κρεατινή» Κυριακή, εμφανίζονται στους δρόμους των χωριών οι «κουδουνάτοι», νέοι με προσωπίδες που φορούν μια ριχτή κάπα με κουκούλα, ενώ γύρω από τη μέση και το στήθος τους είναι ζωσμένοι με κουδούνια. Ο χορός τους συνοδεύεται από τον χαρακτηριστικό ήχο των κουδουνιών, ενώ δεν παραλείπουν να προκαλούν με τις άσεμνες εκφράσεις τους. Οι ντόπιοι χωρικοί πάντως τους φιλεύουν για το καλό με βραστά αυγά. Στο περιοδεύον μπουλούκι, ακολουθούν επίσης και ο «Γέρος», η «Γριά» και η «Αρκούδα». Μερικά από τα χαρακτηριστικά δρώμενα στα οποία συμμετέχουν είναι ο «γάμος της νύφης», ο «θάνατος», η «ανάσταση των νεκρών» ή και το «όργωμα». Την Καθαρά Δευτέρα στους δρόμους ξεχύνονται οι «φουστανελλάτοι», νέοι χωρίς προσωπίδες, ντυμένοι γιορτινά οι οποίοι παίζουν βιολί.

Λέρος

Πειρακτικού χαρακτήρα είναι και τα αποκριάτικα έθιμα στο νησί της Λέρου. Τα παλιότερα χρόνια υπήρχαν οι «καμουζέλες» ή «ελαφάκια», μασκαράδες βαμμένοι με κάρβουνο και τυλιγμένοι σε «χράμια» (υφαντές κουβέρτες), όπου κουβαλώντας την «κοκάλα» τριγύριζαν στου δρόμους των χωριών, πειράζοντας τους κατοίκους. Σήμερα, το ρόλο αυτό ανέλαβαν «ποιητές». Με μπόλικη φαντασία και σαρκαστική διάθεση σκαρώνουν περιπαικτικά στιχάκια, ενώ μικρά παιδιά ντυμένα καλογεράκια πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και τα απαγγέλουν. Η συνέχεια γνωστή… μεγάλο γλέντι με παραδοσιακή μουσική, πολλά ευτράπελα, άφθονο ούζο, κρασί και παραδοσιακούς μεζέδες. Στην κορύφωση του πανηγυριού γίνεται το κάψιμο του «στοιχειού». Το ίδιο έθιμο έχουν επίσης στην Κω και στη Σύμη.

Αμοργός

Την Κυριακή της Τυρινής, στην Αιγιάλη και συγκεκριμένα στο χωριό Λαγκάδα της Αμοργού, αναβιώνει το έθιμο του «Καπετάνιου». Οι νέοι του νησιού ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές και με τη συνοδεία τοπικών οργάνων, πηγαίνουν στην εκκλησία της Παναγίας της Επανοχωριανής. Εκεί κατά την παράδοση, ο ιερέας του χωριού πετάει στον αέρα το «γιλεό», κάτι σαν ράσο και όποιος από τους παριστάμενους νέους το πιάσει χρήζεται «Καπετάνιος». Μέσα σε κλίμα επευφημιών και με τη συνοδεία οργάνων ξεκινάει η «πομπή» των νέων για να επιστρέψει στην πλατεία του χωριού. Το έθιμο επιτάσσει ο νέος «καπετάνιος» να κεράσει όσους έχουν συγκεντρωθεί στα καφενεία, αλλά και να σύρει πρώτος το χορό, προσκαλώντας τους νέους και τις νέες να τον ακολουθήσουν. Πάνω στο χορό, ο «Καπετάνιος» ξεχωρίζει μια από τις κοπέλες, η οποία γίνεται η «Καπετάνισσα» του. Με μαντινάδες, χορό, ρακί και τηγανιτά ψάρια, το γλέντι κρατάει μέχρι το πρωί της Καθαρής Δευτέρας. Ανάλογο είναι και το έθιμο της «Καπεταναίας» στο νησί της Σερίφου.

Φωτογραφία: http://amorgis.blogspot.gr

Σκύρος

Αν θέλετε να ακούσετε τα γεγονότα της χρονιάς, με σατυρική διάθεση τότε η Σκύρος την περίοδο των αποκριών, είναι ο ιδανικός προορισμός. Οι κάτοικοι (κυρίως οι ψαράδες) του νησιού, επιδίδονται σε μια μορφή απαγγελίας έμμετρης σάτιρας, κάνοντας την ανασκόπηση των γεγονότων της χρονιάς που πέρασε, με τη δική τους ιδιαίτερη ματιά. Μόλις ανοίγει το Τριώδιο, στα σοκάκια της Σκύρου τριγυρίζουν ομάδες μεταμφιεσμένων, μπορείτε να συναντήσετε «Γέρους» με κουδούνια, «Κορέλες» και «Φράγκους. Αν τύχει, μάλιστα, και συναντηθούν δύο ή περισσότεροι «Γέροι», συναγωνίζονται στο περίφημο «λιλίρισμα», κουνώντας ρυθμικά και με ένταση τα κουδούνια τους για να ξεσηκώσουν τους πάντες.

Κέρκυρα

Με ενετικές αλλά και αρχαιοελληνικές επιρροές, τα αποκριάτικα έθιμα στο νησί της Κέρκυρας, έχουν τη δική τους ξεχωριστή φυσιογνωμία. Το καρναβάλι της Κέρκυρας, είναι ήδη ονομαστό, υπάρχουν όμως και λιγότερο γνωστά τοπικά έθιμα που λαμβάνουν χώρα την περίοδο των Αποκριών. Για παράδειγμα, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, λίγο πριν ολοκληρωθεί ο κύκλος των εκδηλώσεων, ο τελάλης βγαίνει στην πόλη με το «όρντινο» ανά χείρας και διαλαλεί την άφιξη του Σιορ Καρνάβαλου. Αφού διαβαστεί μεγαλοφώνως και η διαθήκη του, πλέον όλα είναι έτοιμα για το κάψιμο του καρνάβαλου. Σε αρκετά χωριά της Κέρκυρας αναβιώνει το έθιμο του «κορφιάτικου γάμου», αλλά και ο «χορός των παπάδων».

Κρήτη

Ρέθυμνο

Οι κάτοικοι του χωριού Γέργερη, ντυμένοι με προβιές, ζωσμένοι με κουδούνια και με μουτζουρωμένα πρόσωπα και χέρια, βγαίνουν στους δρόμους και επιδίδονται σε έναν «αρκουδίστικο χορό». Δεμένοι μεταξύ τους με σχοινιά, ο ένας ακολουθεί τον άλλο, τρέχουν, χορεύουν, σατιρίζουν, χειρονομούν, δημιουργώντας με τους ήχους και τις κραυγές τους ατμόσφαιρα έκστασης και μέθης.

Στο νομό Ρεθύμνου αναβιώνει ακόμη και το έθιμο της «Αρπαγής της νύφης». Γαμπρός και νύφη, είναι μεταμφιεσμένοι άντρες, κρατούν μαζί τους μία κούκλα -μωρό, με ζωγραφισμένο ένα μουστάκι για να… μοιάζει στο γαμπρό.

Μερικά ακόμη δρώμενα είναι το «Όργωμα και η Σπορά», η «Κηδεία της Αποκριάς» και η «Καμήλα» φτιαγμένη από κρανίο ζώου και δύο ανθρώπους που τρέχουν σκυφτοί μέσα σε μεγάλα υφαντά υφάσματα, δημιουργώντας ένα αλλόκοτο τετράποδο, το οποίο οι υπόλοιποι μάταια προσπαθούν να τιθασεύσουν.

Στερεά Ελλάδα- Θεσσαλία

Άμφισσα

Το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς αναβιώνει στην Άμφισσα ο θρύλος του «στοιχειού». Από τη συνοικία Χάρμαινα, όπου βρίσκονται τα παλιά Ταμπάκικα (βυρσοδεψεία) και τα σκαλιά του Αϊ Νικόλα κατεβαίνει το «στοιχειό» και μαζί ακολουθεί πλήθος μεταμφιεσμένων. Στο ιστορικό μεγάλο καφενείο της πόλης γίνονται ατέλειωτες συζητήσεις σατιρικού περιεχομένου για τους θρύλους και τα στοιχειά. Κατά την παράδοση της περιοχής τα «στοιχειά» αποτελούν ψυχές σκοτωμένων ανθρώπων ή ζώων που εξακολουθούν και τριγυρίζουν στην περιοχή.

Φωτογραφία: http://www.amfissa.gov.gr

Γαλαξείδι

Θεσμός πλέον, το έθιμο του «αλευροπόλεμου» αναβιώνει στο Γαλαξείδι εδώ και τρείς αιώνες. Τον πρώτο λόγο έχει φυσικά το αλεύρι! Γενναιόδωρες ποσότητες αλευριού εκτοξεύονται μεταξύ των καρναβαλιστών, οι οποίοι όπως ορίζει το έθιμο, πρέπει να είναι μουτζουρωμένοι με κάρβουνο στο πρόσωπο. Βέβαια τα τελευταία χρόνια, τα πρόσωπα κυριολεκτικά σκεπάζονται από ένα σωρό πρωτότυπα μάλλον υλικά, όπως το λουλάκι, το βερνίκι παπουτσιών κ.ά. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στην τουρκοκρατία.

Θήβα

Στη περιοχή της Θήβας, την Καθαρά Δευτέρα, γίνεται η αναπαράσταση του «Βλάχικου γάμου». Η πολύχρωμη γαμήλια πομπή και τα παραδοσιακά όργανα που τη συνοδεύουν, αποτελούν το προπομπό της μεγάλης γιορτής που θα στηθεί το βράδυ της τελευταίας Κυριακής των Αποκριών, στην κεντρική πλατεία. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στο 1830, τότε που οι τσοπάνηδες (Βλάχοι) από τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Ρούμελη, εγκατέλειψαν την άγονη γη τους και αναζήτησαν γονιμότερο έδαφος κάπου νοτιότερα.

Λάρισα –Τύρναβος

Οι κάτοικοι του Τυρνάβου, την τελευταία Τρίτη, πριν από την Καθαρά Δευτέρα, ξεκινούν σειρά εκδηλώσεων προς τιμήν του Διονύσου, με αποκορύφωμα το «Μπουρανί» (χορτόσουπα αλάδωτη). Καθ’ όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας στήνεται ένα ξεχωριστό σκηνικό παιχνιδιού, με φαλλικά σύμβολα και τολμηρά πειράγματα από τους «μπουρανίδες».

Πελοπόννησος

Καλαμάτα

Εθιμοτυπικά κάθε χρόνο τις απόκριες οργανώνεται στην κεντρική πλατεία της Καλαμάτας το Γαϊτανάκι και η αναπαράσταση του «Βλάχικου Γάμου». Οι συμμετέχοντες είναι απαραιτήτως μεταμφιεσμένοι και δίνουν ραντεβού στην Πλατεία Ανατολικού Κέντρου, όπου στήνεται λαϊκό γλέντι με χορό, τραγούδι και φαγητό.

Μεθώνη

Στη Μεθώνη κάθε χρόνο γίνεται… «του Κουτρούλη ο γάμος». Ένας γάμος παρωδία, με καρναβαλίστικη διάθεση. Ο γάμος των νεόνυμφων (είναι και οι δύο άντρες), τελείται στην κεντρική πλατεία, παρουσία συγγενών και πολλών κατοίκων-μαρτύρων. Το μυστήριο τελείται κανονικά με παπά και με κουμπάρο, που εκτός από τις ευλογίες τους αναλαμβάνουν να διαβάσουν και το προικοσύμφωνο. Μετά το «μυστήριο» σειρά έχει το τρικούβερτο γλέντι του γάμου!

Μεσσήνη

Το βράδυ της Κυριακής της Τυροφάγου αναβιώνει στη Μεσσήνη το έθιμο της «φωτιάς». Οι κάτοικοι ανάβουν φωτιές στις γειτονιές της πόλης, και γύρω τους ξεκινάει το γλέντι και ο χορός μέχρι το πρωί. Κατά τη διάρκεια του γλεντιού γίνεται και αναπαράσταση παλαιών εθίμων και ιστοριών από τους ντόπιους.

Την Καθαρή Δευτέρα στη θέση Κρεμάλα, γίνεται η αναπαράσταση της εκτέλεσης της γριάς Συκούς, μιας γερόντισσας της Μεσσήνης που κρεμάστηκε στην τοποθεσία αυτή με εντολή του Ιμπραήμ Πασά. Μετά την αναπαράσταση, μπορεί κάθε επισκέπτης να «κρεμαστεί» από τους ψευτοδήμιους της κρεμάλας. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας γίνεται η παρέλαση με άρματα, μεταμφιεσμένους μικρούς και μεγάλους και χορευτικά συγκροτήματα.

Γεωργία Βασσάλου

http://www.clickatlife.gr/

Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου 2015

AΠΟΚΡΙΕΣ - ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗ - ΕΘΙΜΑ

…ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ  ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ

 

PID358~1

Τσικνοπέμπτη  20-2-2014

Τσικνοπέμπτη  2014 , πάνω ο  Νίκος  Πέτρου  ψήνει ,  μεζέδες  στο  Αλωνάκι και  κάτω ο  Γιάννης  Β.Κρικέλας  κ’ανει  το  ίδιο  στο  φούρνο  του  Γκίκα

 

Απόκριες ονομάζονται οι τρεις εβδομάδες πριν από τη Μεγάλη Σαρακοστή. Σήμερα, όμως Αποκριά ονομάζεται ιδιαίτερα η Κυριακή της πρώτης (μικρές απόκριες, της Τυροφάγου) και η Κυριακή της δεύτερης και τρίτης βδομάδας.
Ονομάστηκε έτσι, επειδή τη περίοδο αυτή, συνηθίζεται να μην τρώνε κρέας οι Χριστιανοί, δηλαδή «να απέχουν από κρέας».
Λέγεται επίσης απόκριες, Απόκρεω, της Τυροφάγου, γιατί την εβδομάδα αυτή τρώνε μόνο γαλακτοκομικά και όχι κρέας, για να προετοιμαστούν σιγά - σιγά για τη νηστεία της Σαρακοστής.

ΤΡΙΩΔΙΟ

Το τριώδιο είναι ένα εκκλησιαστικό βιβλίο που περιέχει όλους τους ύμνους που ψέλνονται από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου (ξεκίνημα των Αποκριών) ως το Μεγάλο Σάββατο. Το βιβλίο λέγεται τριώδιο γιατί οι περιεχόμενοι ύμνοι έχουν τρεις ωδές (λόγω του ονόματός του, η αναφερόμενη χρονική περίοδος που ψέλνονται οι ύμνοι που λέγαμε, λέγεται επίσης τριώδιο).
Το Τριώδιο περιλαμβάνει τις κινητές εορτές που προηγούνται του Πάσχα, αλλά και που εξαρτώνται από αυτό:
Α) Τις τέσσερις πρώτες Κυριακές προετοιμασίας για την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή (Τελώνου και Φαρισαίου, Ασώτου, Απόκρεω, Τυρινής).
Β) Την περίοδο των επτά εβδομάδων των Νηστειών. Η πρώτη ονομάζεται Καθαρή Εβδομάδα και η τελευταία Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα.
Οι έξι πρώτες εβδομάδες ονομάζονται Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Αρχίζει από τον εσπερινό της Κυριακής της Τυροφάγου και συμπληρώνεται την Παρασκευή προ των Βαΐων.
Το όνομα της το πήρε από τον αριθμό τεσσαράκοντα (σαράντα), αριθμό ιερό, αφού τόσο ο Μωυσής στο όρος Σινά όσο και ο προφήτης Ηλίας στην έρημο του Χωρήβ νήστεψαν επί σαράντα ημέρες προτού συναντήσουν το Θεό.
Ιδιαίτερα όμως στη διαμόρφωση του αριθμού αυτού επέδρασε το παράδειγμα του Χριστού, ο οποίος μετά τη βάπτιση Του και προτού αρχίσει τη δημόσια δράση του ενήστευσε «ημέρας τεσσαράκοντα και νύκτας τεσσαράκοντα» (Ματθ.4,2).

ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗ

Η Τσικνοπέμπτη, είναι ένα έθιμο στην Ελλάδα την περίοδο του καρνάβαλου το οποίο έχει τις ρίζες του βαθιά μέσα στους αιώνες.
Για την ορθόδοξη παράδοση, οι νηστείες της Τετάρτης και της Παρασκευής είναι σημαντικές, οπότε η Πέμπτη θεωρούνταν η καταλληλότερη μέρα για κραιπάλες.
Ονομάζεται τσικνοπέμπτη γιατί την ημέρα αυτή το δείπνο αποτελείται από κρέας ψημένο στα κάρβουνα ή τηγανισμένο, δυο τρόποι μαγειρέματος που βγάζουν έντονη τσίκνα. Στις μέρες μας η Τσικνοπέμπτη θεωρείται η αρχή της αποκριάς.
Κατά την πρώτη εβδομάδα του Τριωδίου, επιτρέπεται η κατανάλωση κρέατος όλη την εβδομάδα, ακόμα και την Τετάρτη και την Παρασκευή.
Οι διάφοροι τρόποι ετοιμασίας των πιάτων με κρέας είναι τόσο ποικίλοι όσο και οι τοπικές παραδόσεις. Μαζί με αυτά, υπάρχει και η παράδοση του μασκαρέματος. Αυτή προέρχεται από την ειδωλολατρική παράδοση του μασκαρέματος για να διώξουν τα κακά πνεύματα του χειμώνα και να εξασφαλίσουν μια επιτυχημένη ανοιξιάτικη σοδειά από την σπορά του φθινοπώρου.
Η Τσικνοπέμπτη σε διάφορα μέρη της Ελλάδας
Πέρα από το ψήσιμο του κρέατος, κάθε τόπος έχει τα δικά του έθιμα για τον εορτασμό της Τσικνοπέμπτης. Αναφέρουμε κάποια από αυτά:

- Στην Αρκαδία η Τσικνοπέμπτη είναι μέρα κρεατοφαγίας (μέχρι σκασμού), οικογενειακής συγκέντρωσης και διασκέδασης.

- Στην Κοζάνη το περίφημο «τσίκνισμα» πραγματοποιούνταν μέσα από την τσίκνα που αναδύονταν από το αρτυμένο φαΐ, συνήθως κρέας (το οποίο σημειωτέων αποκαλείται «φαΐ» στο τοπικό ιδίωμα π.χ. «Κυριακή σήμερα έχουμε φαΐ μι πατάτσις στου φούρνου». Το να κάψει μια νοικοκυρά το φαγητό εκείνη την εποχή ήταν μεγάλη πολυτέλεια.

- Στις Σέρρες ανάβονται μεγάλες φωτιές στις αλάνες, στις οποίες αφού ψήσουν το κρέας, πηδούν από πάνω τους. Στο τέλος κάποιος από την παρέα με χιούμορ, αναλαμβάνει τα «προξενιά» ανακατεύοντας ταυτόχρονα τα κάρβουνα με ένα ξύλο.

- Στην Κομοτηνή καψαλίζουν την κότα που θα φαγωθεί την επόμενη Κυριακή (της Απόκρεω). Αυτήν την ημέρα τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια ανταλλάσσουν δώρα φαγώσιμα. Ο αρραβωνιαστικός στέλνει στην αρραβωνιαστικιά του μια κότα, τον κούρκο, και εκείνη στέλνει μπακλαβά και μια κότα γεμιστή. Όλα αυτά πραγματοποιούν την παροιμία πως ο «έρωτας περνάει από το στομάχι».

- Στην παλαιά πόλη της Κέρκυρας, τελούνται τα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσια» ή αλλιώς «Κουτσομπολιά» ή «Πέτε Γόλια».
Η πετεγολέτσα , το πετεγουλιό όπως το λένε οι Κερκυραίοι, δεν είναι άλλο από το γνωστότατο κουτσομπολιό. Η πετεγολέτσα πραγματοποιείται το βράδυ τής τελευταίας Τσικνοπέμπτης, στην Πιάτσα κοντά στην τοποθεσία κουκουνάρα, τής πόλης τής Κέρκυρας.
Εδώ στήνεται ολόκληρη παράσταση και συμμετέχουν διάφορες νοικοκυρές από τα κοντινά σπίτια τής παλιάς πόλης, στην πιάτσα. Στήνεται ένα πραγματικό, πετεγουλιό, κουτσομπολιό, στα παράθυρα των σπιτιών από τις νοικοκυρές και με ξεκαρδιστικές ιστορίες βγαίνουν όλα τα άπλυτα εις την φόρα των υποτιθεμένων πού έπεσαν σε διάφορα αμαρτήματα. Παντρεμένες με ερωμένους, ανύπαντρες με νόθους ,παντρεμένοι με σχέση με παντρεμένες όλα τα εν οίκω εν δήμω.

- Στο χωριό Κλήμα της Σκοπέλου, οι κάτοικοι αφού φάνε και τραγουδήσουν στα σπίτια τους, βγαίνουν στις γειτονιές και χορεύοντας συγκεντρώνονται στο Πεύκο όπου και συνεχίζουν το γλέντι μέχρι το πρωί.

- Σε όλη την περιφέρεια της Πελοποννήσου την Τσικνοπέμπτη σφάζουν χοιρινά από τα οποία φτιάχνουν διάφορες λιχουδιές. Πηχτή, τσιγαρίδες, λουκάνικα, γουρναλοιφή και παστό είναι μερικά από αυτά.

- Στην Πάτρα
Στην Πάτρα έχουμε το έθιμο της Κουλουρούς. Η Γιαννούλα η Κουλουρού πιστεύει λανθασμένα πως ο Ναύαρχος Ουίλσων είναι τρελά ερωτευμένος μαζί της και πως έρχεται να την παντρευτεί. Για αυτό ντύνεται νύφη και με την συνοδεία των Πατρινών πηγαίνει να προϋπαντήσει τον καλό της στο λιμάνι.
Γύρω της οι Πατρινοί διασκεδάζουν με τα καμώματα της.

- Στην Αμαλιάδα
Η «Τσικνοπέφτη» ήταν η μέρα που ετοίμαζαν το «παστό». Έβραζαν το λίπος με λίγο νερό, ραντίζοντάς το συγχρόνως με νερό. Το σούρωναν στη συνέχεια.
Αυτή ήταν η «γουρναλοιφή». Φυλαγόταν σε δοχεία (πήλινα). Χρησιμοποιούνταν ως άρτυμα για όλη τη χρονιά. Στον πάτο του λεβετιού (καζανιού) έμεναν οι «τσιγαρίδες» που νοστίμιζαν τα φαγητά (με χόρτα, αυγά, όσπρια).
Σε «λεβέτι» έβραζαν το κρέας με λίγο κρασί για να βγάλει λίπος, που με αυτό έβραζε. Έριχναν τα μπαχαρικά για νοστιμάδα και τα λουκάνικα, αφού τα καθάριζαν από την καπνιά. Πρόσεχαν μη «τσικνιστούν» γιατί θα χάλαγε όλο το «παστό».
Μετά το βράσιμο καθάριζαν το κρέας από τα κόκαλα, έκοβαν τα λουκάνικα και τα τοποθετούσαν σε «λαγήνες» (δοχεία πήλινα) και τα περιέχεαν με λίπος για να σκεπαστούν οι μεζέδες. Ήταν το φαγητό για όλο το χρόνο.
Μ’ αυτό φίλευαν και τους ξένους.

-Στην Ιο .

Το βράδυ της Τσικνοπέμπτης μασκαράδες ζωσμένοι με κουδούνια προβάτων διασχίζουν με κέφι τη Χώρα, επισκεπτόμενοι σπίτια και καταστήματα. Χάρη στις προσπάθειες του Δήμου Ιητών και του Πολιτιστικού Συλλόγου Ίου «Η Φοινίκη», έχει αναβιώσει στην Ίο και το παραδοσιακό της Καρναβάλι, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, με ποικίλες εκδηλώσεις.

Πόρος

Την Τσικνοπέμπτη «τσίκνιζαν» το ψητό κρέας για να μυρίσει στη γειτονιά γιορτάζοντας την «κρεατινή» Αποκριά, και μετά την «Τυρινή», οι νέοι έκλεβαν ένα μακαρόνι και το έβαζαν κάτω από το μαξιλάρι τους για να ονειρευτούν ποια θα πάρουν. Εκείνες τις μέρες οι νέοι έφτιαχναν και αερόστατα. Ένα ελαφρύ στεφάνι μια κόλα λεπτό χρωματιστό χαρτί κι ένα στουπί ποτισμένο με πετρέλαιο μέσα σε ένα τενεκεδάκι και ήταν έτοιμα. Τα άφηναν να πάνε ψηλά, και συναγωνίζονταν ο ένας τον άλλο ποιος θα κάνει το μεγαλύτερο και ποιο θα πάει ψηλότερα.

XΡΟΝΙΑ   ΠΟΛΛΑ  -  ΚΑΛΕΣ  ΑΠΟΚΡΙΕΣ

polidorikiou-sima

Κυριακή 1 Φεβρουαρίου 2015

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Πρόβα - συννεφιά 13-12-09 011

   Ανακοινώνεται  ότι από  σήμερα  Κυριακή  1η Φεβρουαρίου , άρχισαν τα  μαθήματα της  μπάντας  που  είχαν διακοπεί  τον  Ιανουάριο .

   Παρακαλούνται  τα  παιδιά κάθε  Κυριακή πρωί  μα  βρίσκονται  στις  αίθουσές μας  στο  Λύκειο για  την  πραγματοποίηση  μαθημάτων

                polidorikiou-sima