Κυριακή 24 Μαΐου 2015

O KOYΡΟΣ - ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

Ο κούρος

Κούρος προβάτων και γιδιών

Ο κούρος  (το κούρεμα) των ζώων έπρεπε να γίνετε απαραίτητα σε όλα τα ζώα, πρόβατα και γίδια, μικρά και μεγάλα.
Αρχικά στα πρόβατα γινόταν το «κουλουκούρζμα», στην αρχή της Άνοιξης. Τα  κουρεύανε δηλαδή στην ουρά και στους μαστούς. Αυτό γινόταν κυρίως  για να διευκολύνουν τον τσοπάνη στο άρμεγμα και να μην ζεσταίνονται τα ζώα.
Στις αρχές του καλοκαιριού γινόταν το κανονικό κούρεμα.
Για να κουρέψουν τα πρόβατα τα έριχναν κάτω στη γη, τα ξάπλωναν γιατί δεν είναι εύκολο το κούρεμα όταν στέκονται όρθια και τα κουρεύανε σε όλο το σώμα.
1.jpg
Ο κούρος  ήταν διαφορετικός για τα γίδια.
Τα κούρευαν όρθια. Έκοβαν φούρκες, μικρές και μεγάλες και έφτιαχναν τις κουρεύτρες. Στις  μικρές κούρευαν τα κατσίκια και στις μεγάλες τα μεγαλύτερα  γίδια.  
Τις στερέωναν καλά στο έδαφος και στο πάνω μέρος έδεναν ένα σχοινί, με το οποίο έδεναν το κεφάλι του ζώου (από τα κέρατα). Έτσι  τα ζώα δεν μπορούσαν να κινηθούν πολύ και ο τσοπάνης μπορούσε εύκολα να τα κουμαντάρει και να τα κουρέψει.
Στα «βαρβάτα» τραγιά αφήναν στη ράχη τρίχωμα (τη λεγόμενκάπα).
1%20(1).jpg
Στα δε  γκεσέμια (ευνουχισμένα) άφηναν φούντες στα πίσω πόδια.        
Στον κούρο βοηθούσαν πολλοί τσοπάνηδες. Τη μια μέρα κουρεύανε του ενός το κοπάδι και την άλλη πήγαιναν στου άλλου.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας δεν λείπανε φυσικά και τα αστεία πειράγματα, τα καλαμπούρια, τολμηρά ανέκδοτα της εποχής, κ.α.
Φυσικά  σε κάποιο  από τα ζώα δεν κόβανε το Μαλί, αλά το λαιμό, γιατί ο κούρος ήταν και ένα είδος  γιορτή και  έπρεπε να γιορταστεί με τον καλύτερο τρόπο.                 

http://www.syllogosvrouvianon.gr/

“ Ο ΚΟΥΡΟΣ… “

Καλοσυνεύοντας  φίλοι  μου ο  καιρός , ξεκινάει  και ο “ κούρος “ των  κοπαδιών της  περιοχής  μας ..

Eπειδή  η “ γιορτή “ αυτή έχει  ξεχωριστή “ λαογραφική  “ αξία για  τον  τόπο  μας , αναδημοσιεύουμε απ’ την Λιδορικιώτικη  ιστοσελίδα  “ Λιδωρίκι “ σχετικό  κείμενο  για  καλύτερη  ενημέρωσή  σας  ..

********

     Ήδη , απ’ ότι  μάθαμε  , άρχισε  ο  κούρος  στα  κοπάδια  τα  Λιδορικιώτικα , χθες  κούρεψαν  οι  Δροσαίοι , και σήμερα  κουρεύουν κάποια κοπάδια  στην Αμυγδαλιά , εμείς  ελπίζουμε  να  σας  έχουμε κι’ απ’ τον  φετινό  “ ΚΟΥΡΟ “ , ρεπορτάζ  μετά..φωτογραφικού  υλικού ..απ’ την  υπέροχη  αυτή  τσοπάνικη  γιορτή , που  ευτυχώς  εξακολουθεί  να διατηρεί  την..”ΑΙΓΛΗ  ΤΗΣ “..
   Με  την  ευκαιρία  παρακαλούμε  όλους  τους  χωριανούς  μας  που  θα  βρεθούν  σε  κούρο ,  να  μας  στείλουν , αν  φυσικά  δεν  τους  κάνει  κόπο , φωτογραφίες  και  βιντεάκια , κάποια  παραδοσιακά  στοιχεί  της  ζωής  μας  πρέπει  φίλοι  μου  να  τα..διατηρήσουμε..
   Προς  το  παρόν , αναδημοσιεύουμε ένα  σχετικό  μας  δημοσίευμα , έτσι  για  να  πάρετε  μια  μικρή..γεύση
   Καλή  σας  Κυριακή
   Απ’ το  “ Λιδωρίκι “ με  αγάπη….Κ.Κ.-

30.5.09


O ΚΑΡ’ΤΙΑΝΟΣ….ΚΟΥΡΟΣ..
   Σας είχαμε υποσχεθεί άδέρφια , ένα ..ζωντανό φωτορεπορτάζ από..Ανάληψη σε Λιδορικιώτικη στρούγκα , δεν μπορέσαμε να κρατήσουμε το λόγο μας , ελλείψει..στρούγκας , σήμερα ‘ομως , πρωί – πρωί , πήγαμε για χάρη σας στις Καρούτες , όπου ο παλιόφιλος Θανάσης Σιδηρόπουλος , και..πρώτο σαντούρι παρακαλώ , κούρευε τα πρόβατά του , με τη σχετική παρέα του φυσικά…τον γαμπρό του Γιάννη Δρόσο , τα παιδιά του αξέχαστου Θύμιου Ράπτη και τον φίλο τον Κοτσίκη απ’ το Λευκαδίτι , και τον εγγονό του το Δημήτρη , για δείτε …
Koούρος 30-5-Καρούτες 005
Koούρος 30-5-Καρούτες 007
Koούρος 30-5-Καρούτες 008
Koούρος 30-5-Καρούτες 009
Koούρος 30-5-Καρούτες 010
Koούρος 30-5-Καρούτες 011
Koούρος 30-5-Καρούτες 012
Koούρος 30-5-Καρούτες 014
Koούρος 30-5-Καρούτες 015
Koούρος 30-5-Καρούτες 017
Koούρος 30-5-Καρούτες 018
Koούρος 30-5-Καρούτες 021
Koούρος 30-5-Καρούτες 023
Koούρος 30-5-Καρούτες 024


Χρειάζοντα..σχόλια ;
Αν ...ναι , αργά το βράδυ........Κ.-

Δευτέρα 18 Μαΐου 2015

AΡΧΙΖΟΥΝ ΣΗΜΕΡΑ ΟΙ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ

Ο  ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ

                      ΟΜΙΛΟΣ 

                                 ΛΙΔΟΡΙΚΙΟΥ

ΕΥΧΕΤΑΙ  ΟΛΟΨΥΧΑ  ΣΕ  ΟΛΑ  ΤΑ  ΠΑΙΔΙΑ 

  Κ    Α     Λ     Η   

         Ε    Π    Ι    Τ    Υ     Χ    Ι      Α

 

polidorikiou-sima

Σάββατο 2 Μαΐου 2015

TA ΗΘΗ ΚΑΙ ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

a

 

ΕΘΙΜΑΕΛΛΑΔΑΗΘΗΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ

Πρωτομαγιά ονομάζεται η πρώτη μέρα του Μαΐου, η οποία είναι μέρα αργίας (η Πρωτομαγιά, για το εργατικό κίνημα, είναι απεργία) για πολλές χώρες του κόσμου. Ο εορτασμός όμως της Πρωτομαγιάς, έχει τις ρίζες του στις παγανιστικές εορτές του παρελθόντος. Πολλά από τα αρχαία έθιμα έχουν επιβιώσει μέχρι και σήμερα.

Η σημασία της ημέρας της Πρωτομαγιάς για τους αρχαίους λαούς οφείλεται στο γεγονός πως ημερολογιακά (για το βόρειο ημισφαίριο) η πρώτη ημέρα του Μαΐου βρίσκεται ανάμεσα στην Εαρινή Ισημερία και το Θερινό Ηλιοστάσιο, τοποθετείται δηλαδή στην αρχή της άνοιξης.

Οι πρώτοι εορτασμοί της Πρωτομαγιάς ξεκίνησαν στην προ-χριστιανική Ευρώπη με γιορτές όπως το κέλτικο Μπελτέιν και την εωσφορική γιορτή της Νύχτας του Walpurgis στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη και γίνονται μέχρι σήμερα . Με τον εκχριστιανισμό όμως της Ευρώπης, πολλές από αυτές τις γιορτές είτε απαγορεύτηκαν, είτε έλαβαν χριστιανικό χαρακτήρα.

Έτσι, ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς έχασε τον θρησκευτικό του νόημα. Σήμερα, σε πολλές περιοχές της Ευρώπης επιβιώνουν έθιμα αυτής της εποχής όπως ο χορός γύρω από το Γαϊτανάκι. Σήμερα πολλές νεο-παγανιστικές ομάδες προσπαθούν να αναβιώσουν ανάλογα αρχαία έθιμα της Πρωτομαγιάς.

Για πολλές προ-χριστιανικές παγανιστικές κοινωνίες της Ευρώπης η Πρωτομαγιά εορταζόταν ως η πρώτη ημέρα του καλοκαιριού. Έτσι το Θερινό Ηλιοστάσιο στις 21 Ιουνίου συνέπιπτε με τη μέση του καλοκαιριού.

Είναι η πρώτη ημέρα του Μαΐου και η γιορτή της Άνοιξης. Ο Μάιος, σύμφωνα με την παράδοση, πήρε το όνομά του από τη ρωμαϊκή θεότητα Maia (Μάγια), η οποία ονομάστηκε έτσι από την ελληνική λέξη Μαία που σημαίνει τροφός και μητέρα. Η Μάγια ταυτίστηκε με την Ατλαντίδα νύμφη Μαία, τη μητέρα του Ερμή στον οποίο αφιερώθηκε ο μήνας Μάιος.

Ο Μάιος είναι ο 5ος μήνας του χρόνου, ο οποίος αντιστοιχεί στον αρχαίο μήνα Θαργηλίωνα που γιορταζόταν με τα περίφημα Ανθεοφόρια. Ήταν αφιερωμένος στη θεά της γεωργίας Δήμητρα και την κόρη της Περσεφόνη, που τον μήνα αυτόν βγαίνει από τον Άδη κι έρχεται στη γη. Γιορτές γίνονταν και στην αρχαία Ρώμη που τις έλεγαν «ροσύλλια» τις οποίες διατήρησαν και οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες.

Για τη λαϊκή αντίληψη, στο μήνα Μάιο συνυπάρχουν οι ιδιότητες του καλού και του κακού, της αναγέννησης και του θανάτου και συγκεντρώνονται την πρώτη του ημέρα, την Πρωτομαγιά. Ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς σηματοδοτεί την τελική νίκη του καλοκαιριού απέναντι στον χειμώνα, την κατίσχυση της ζωής επί του θανάτου και έχει ρίζες που ανάγονται σε προχριστιανικές αγροτικές λατρευτικές τελετές για τη γονιμότητα των αγρών και, κατ” επέκταση, και των ζώων και των ανθρώπων.

Η αρχαιότατη γιορτή της Πρωτομαγιάς συνεχίστηκε στο διάβα των αιώνων με επισημότητα και με διάφορες μορφές και εκδηλώσεις. Μία από τις παλαιότερες γιορτές ήταν τα Ανθεστήρια, η γιορτή των λουλουδιών, η πρώτη επίσημη γιορτή ανθέων των Ελλήνων. Τα Ανθεστήρια, κατά τη διάρκεια των οποίων πομπές με κανηφόρες που έφερναν άνθη βάδιζαν με μεγαλοπρέπεια προς τα ιερά, ιδρύθηκαν πρώτα στην Αθήνα και έπειτα πήραν πανελλήνια μορφή, αφού διαδόθηκαν και σ άλλες πόλεις της Ελλάδος. Σύμφωνα με το μύθο, στα Ανθεστήρια «ανασταινόταν» ο… σκοτωμένος θεός Ευάνθης, επίθετο του Διόνυσου, από το χυμένο αίμα του οποίου φύτρωσε η άμπελος.

Όταν οι Ρωμαίοι κατάκτησαν την Ελλάδα, η γιορτή της Πρωτομαγιάς, δεν έπαψε να υπάρχει αλλά εμπλουτίστηκε γιατί και οι δύο λαοί πίστευαν, ότι τα λουλούδια αντιπροσωπεύουν την ομορφιά των θεών και φέρνουν δύναμη, δόξα , ευτυχία και υγεία. Με το πέρασμα των αιώνων, η αρχική έννοια της Πρωτομαγιάς αλλοιώθηκε και επιβίωσαν έθιμα ως απλές λαϊκές γιορτές ( περιφορά δέντρων, πράσινων κλαδιών ή στεφάνων με λουλούδια, ανακήρυξη του βασιλιά ή της βασίλισσας του Μάη, χορός γύρω από ένα δέντρο ή ένα στολισμένο κοντάρι-γαϊτανάκι).

Η Πρωτομαγιά είναι μία από τις ελάχιστες γιορτές, χωρίς θρησκευτικό περιεχόμενο, με εκδηλώσεις που απαντώνται στον λαϊκό πολιτισμό πολλών ευρωπαϊκών λαών, οι οποίες έχουν διατηρηθεί ως τις μέρες μας.

Τα ήθη και τα έθιμα της Πρωτομαγιάς

Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι

stefani

Ένα από τα πιο γνωστά έθιμα που εξακολουθεί να μας συνδέει με την παραδοσιακή Πρωτομαγιά, μια γιορτή της άνοιξης και της φύσης με πανάρχαιες ρίζες, είναι το πρωτομαγιάτικο στεφάνι.

Ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς συνδέεται με την ανθρώπινη χαρά για την άνοιξη και τη βλάστηση. Απότοκο των δοξασιών αυτών είναι το μαγιάτικο στεφάνι που φτιάχνεται από διάφορα άνθη και καρπούς και κρεμιέται στην πόρτα των σπιτιών.

Το μάζεμα των λουλουδιών για το πρωτομαγιάτικο στεφάνι, ενισχύει στη σημερινή εποχή τις σχέσεις του ανθρώπου με τη φύση, από την οποία οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί λόγω του τρόπου ζωής των σύγχρονων πόλεων.

Στα μέρη της Μικράς Ασίας, σε κάθε στεφάνι έβαζαν, εκτός από λουλούδια, ένα σκόρδο για τη βασκανία, ένα αγκάθι για τον εχθρό κι ένα στάχυ για την καλή σοδειά. Το μαγιάτικο στεφάνι στόλιζε τις πόρτες των σπιτιών ως του Αϊ – Γιαννιού του Θεριστή και τότε, το καίγανε στις φωτιές του αγίου.

Στα Δωδεκάνησα, μαζεύουν ένα λουλούδι που το λένε «ανοιχτομάτη» και πιστεύουν πως όποιος το έχει είναι πάντα γερός και τυχερός.

Το αμίλητο νερό

amilito nero

Σε νησιά του Αιγαίου την Πρωτομαγιά, τα κορίτσια σηκώνονταν την αυγή και έπαιρναν μαζί τους τα λουλούδια, που είχαν μαζέψει από την παραμονή και πήγαιναν στα πηγάδια να φέρουν το «αμίλητο νερό» (αμίλητο γιατί το κουβαλούσαν χωρίς να μιλούν). Όταν το έφερναν στο σπίτι, πλένονταν όλοι με αυτό.

Η Πρωτομαγιά των αγροτών

agrotes

Οι αγρότες φτιάχνουν το Μάη τους με πρασινάδες, καρπούς, σκόρδο για τη βασκανία και αγκάθι για τον εχθρό.

Στις περιοχές της Σμύρνης, την παραμονή της Πρωτομαγιάς, οι αγρότες πήγαιναν στην εξοχή, για να κόψουν οτιδήποτε είχε καρπό: σιτάρι, κριθάρι, σκόρδα, κρεμμύδια, κλαδιά συκιάς με τα σύκα, κλαδιά αμυγδαλιάς με τα αμύγδαλα, κλαδιά ροδιάς με τα ρόδια.

Στην Αγιάσο της Λέσβου, φτιάχνουν στεφάνια από όλα τα λουλούδια και βάζουν μέσα «δαιμοναριά», άγριο χόρτο με πλατιά φύλλα και κίτρινα λουλούδια για να δαιμονίζονται οι γαμπροί.

Στη Σέριφο, από το βράδυ της παραμονής, κρεμούν στην πόρτα ένα στεφάνι από λουλούδια τσουκνίδες, κριθάρι και σκόρδο.

Το Μαγιόξυλο

Σε χωριά της Κέρκυρας, οι κάτοικοι περιφέρουν έναν κορμό κυπαρισσιού, σκεπασμένο με κίτρινες μαργαρίτες που γύρω του έχει ένα στεφάνι με χλωρά κλαδιά.

Με το μαγιόξυλο αυτό, οι νέοι εργάτες ντυμένοι με κάτασπρα παντελόνια και πουκάμισα και κόκκινα μαντήλια στο λαιμό βγαίνουν στους δρόμους, τραγουδώντας το Μάη.

Το Πήδημα της φωτιάς

foties ai gianni

Νέοι και γυναίκες μεγάλης ηλικίας μαζεύονται την παραμονή της Πρωτομαγιάς, μόλις δύσει ο ήλιος και ανάβουν φωτιές με ξερά κλαδιά που έχουν συγκεντρώσει αρκετές μέρες πριν. Όσο η φωτιά είναι αναμμένη οι γυναίκες χορεύουν κυκλικούς χορούς γύρω από τη φωτιά και τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια για την Πρωτομαγιά.

Τα νέα παιδιά, αφού βρέξουν τα μαλλιά και τα ρούχα τους, πηδούν πάνω από τις φωτιές σαν μία συμβολική πράξη που αποσκοπεί στο να διώξει τον χειμώνα και την αρρώστια. Στην συνέχεια όλοι παίρνουν έναν δαυλό από φωτιά και την πηγαίνουν στο σπίτι τους για να φύγουν όλα τα κακά.

Υπάρχουν και άλλα πολλά έθιμα της Πρωτομαγιάς που γιορτάζονται σε διάφορα μέρη της Ελλάδας: το Μαγιόπουλο, το οποίο ονομάζουν ακόμα Φουσκοδένδρι ή Ζαφείρη, γιορτάζεται στην Ήπειρο και στη Θεσσαλία, το έθιμο του Κλήδωνα (είδος λουλουδιού) στο δήμο Κόζιακα, το έθιμο της πιπεργιάς στην Εύβοια, τα Ξόρκια της Πρωτομαγιάς για το διώξιμο των φιδιών στην Ήπειρο, κ.λπ.

http://www.politisonline.com/