KΡΙΣΙΜΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΠΡΙΝ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΟΥ 1942

ΟΣΑ ΔΕΝ ΓΡΑΦΕΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ …

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ

    Λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα του 1942 , ένα Ιταλικό στρατιωτικό αυτοκίνητο , μεταφέρον στρατιώτες από Ερατεινή προς Λιδωρίκι , στη θέση Γερομαστή έπεσε επάνω σε ομάδα οπλοφορούντων Ελλήνων . Επηκολούθησε συμπλοκή με αποτέλεσμα να φονευθούν οκτώ Ιταλοί στρατιώτες περιπλέον των τραυματισθέντων . Η ομάδα αυτή κατόπιν ετράπη προς τα ορεινά της περιοχής , σύρουσα μαζί της κι' ένα αιχμάλωτο Ιταλό αξιωματικό .

   Η ομάδα αυτή εμφανιζομένη γιά πρώτη φορά , ουδείς εγνώριζέ τι περί αυτής και τις ο σκοπός της . Τα πτώματα των φονευθέντων Ιταλών και ενός΄΄Ελληνα χωροφύλακα μετεφέρθησαν εις το Φρουραρχείον Λιδωρικίου παρά τη βρύση Αντώνη και ετέθησαν εις κοινήν θέαν . Την επομένην 19 Δεκεμβρίου , εκλήθησαν υπό του Φρουραρχείου όλοι οι κάτοικοι Λιδωρικίου να προσέλθουν και παραστούν (!) εις την κηδείαν των στρατιωτών . Πράγματι οι κάτοικοι Λιδωρικίου ανταπεκρίθησαν στην πρόσκληση αυτή του Φρουραρχείου , παρά τον κίνδυνο και το δόλο που μπορεί να είχε η πρόσκληση .

   Σ' όλη την κατεχόμενη Ελλάδα τότε είχαν ανακοινωθεί τα σκληρά μέτρα τα οποία θα επέβαλαν για κάθε κρούσμα απειθαρχίας που θα ξέσπαγε σ' οποιαδήποτε περιοχή. " Συλλήψεις κι' εκτελέσεις αδιακρίτως και μεταξύ του αμάχου πληθυσμού , καθώς και εμπρησμοί οικιών η και ολοκληρωτικό κάψιμο χωριών ". Έκδηλος λοιπόν ο φόβος των αντιποίνων . Ως Πρόεδρος της Κοινότητος Λιδωρικίου , τότε , δεινή ήτο η θέσις μου ως προς το τι θα έλεγα και τι απήχηση θα είχε τούτο . " Ας είναι κι' έτσι " , είπα μέσα μου , " ο σκοπός αγιάζει τα μέσα ", αντιμετωπίζοντας με λόγια ανώδυνα δύσκολες καταστάσεις .

Τριακόσιοι στρατιώτες της Φρουράς , συντεταγμένοι με αναπεπταμένες τις ξιφολόγχες προς τον ουρανό , σε πρόσκληση του Φρουράρχου ωρκίσθηκαν να εκδικηθούν τον άγριο θάνατο των συντρόφων των . Ο δε Φρούραρχος , εις επακολουθήσαντα λόγον του , μαινόμενος από οργήν και πάθος , απειλούσε το σύμπαν με τιμωρία κι' εκδίκηση . Εν μέσω της ατμοσφαίρας ταύτης , μακάβριο φάνταζε το θέαμα των πτωμάτων και ηλεκτρισμένη η λάμψη των υψωμένων λογχών . Τη στιγμή εκείνη , εν μέσω νεκρικής σιγής , προχώρησα προς τα πτώματα και εναπέθεσα ένα στεφάνι κι' ενώ τα βλέμματα όλων ήσαν εστραμμένα επάνω μου , είπα από χειρογράφου τα εξής :

   " Η Κοινότης Λιδωρικίου καταθέτουσα δι' εμού το πένθιμο τούτο στεφάνι , εκφράζει την βαθύτατη συγκίνηση και οδυνηρή αίσθηση που προκάλεσε ο σκοτωμός τόσων αθώων στρατιωτών , των οποίων ο ειρηνικός πολιτισμός της ψυχής των από τριμήνου ήδη αφ' ότου εγκαταστάθηκαν ενταύθα πλέον η άπαξ μας εδόθη η ευκαιρία να γνωρίσουμε και εκτιμήσουμε . Για το φόνο τόσο αυτών όσο και του άτυχου Έλληνα χωροφύλακα αισθανόμαστε ανυπόκριτη λύπη . Το θλιβερό αυτό συμβάν αντίκειται εις τα έθιμα και τις φιλόξενες Ελληνικές παραδόσεις . Παρακαλούμε δε τον κ. Φρούραρχο όπως , δεχόμενος την πάνδημο αυτή εκδήλωση λύπης , ομού με την συμπάθειά μας , διαβιβάσει ταύτας προς τας οικογενείας των άτυχων στρατιωτών ".

   Ο ανθρώπινος τόνος των λόγων αυτών , μεταφρασθέντων υπό του διερμηνέως εις την Ιταλικήν , είχαν ευνοϊκή απήχηση για το Λιδωρίκι . Ο Φρούραρχος με εκάλεσε την επομένη για να με διαβεβαιώσει ότι δεν θα ελάμβανε ουδέν μέτρον αντιποίνων κατά των κατοίκων Λιδωρικίου , παρά την έκθεση που ‘χε συντάξει προς τη Μεραρχία και την οποία μετέβαλε ως προς το Λιδωρίκι . Τον ευχαρίστησα και με..μεγάλη ανακούφιση έσπευσα ν' ανακοινώσω τούτο προς τους κατοίκους .

   Τα σκληρά μέτρα των αντιποίνων ξέσπασαν όταν η φρουρά Λιδωρικίου ενισχύθη με ένα ειδικό τάγμα εμπρηστών , οπότε έκαψαν τα χωριά Καρούτες , Αμυγδαλιά , και Τολοφώνα . Λίγο δε πριν , έξω απ' το Λιδωρίκι , παρά τη θέση Τραγουδάκη , εκτέλεσαν οκτώ κρατούμενους ομαδικώς . Αυτοί ήσαν οι εξής ( ο Φρούραρχος μας έδωσε τα ονόματά των ) :

Τσέλος Κ . εξ Αμυγδαλιάς , Παναγιωτόπουλος Αθαν. εκ Μαλανδρίνου , Βλάχος Αναστάσιος εκ Τολοφώνος , Δασκαλόπουλος Νικόλαος , εκ Τολοφώνος , Λεωνίδας Ευθ. εκ Πανόρμου , Κρίκος Ευθ. εκ Πανόρμου , Λάλας Ευθ. εκ Πανόρμου , Πάζας Αριστ. εκ Πανόρμου .

Πέρασαν 41 χρόνια από τότε που διαδραματίστηκαν τα θλιβερά αυτά γεγονότα . Λιγοστοί θάναι σήμερα εκείνοι που τα θυμούνται με ενάργεια μνήμης . Γιά μας προσωπικά που τα ζήσαμε με κάποια ευθύνη της τότε εποχής , τ' αναπολούμε τώρα και σαν ιστορία τα σημειώνουμε......

   Συγκλονιστική , πραγματικά , η αφήγηση του αείμνηστου Γιώργου Δημ. Παπαδόπουλου , που ήταν Πρόεδρος ΄της Κοινότητος Λιδορικίου , τότε , και έζησε τα τραγικά αυτά γεγονότα , από..μέσα όπως λέμε , η δραματική αυτή αφήγησή του , δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα " ΛΙΔΩΡΙΚΙ ", στο φύλλο Νο 24 του Νοεμβρίου 1983 , το τραγικό αυτό περιστατικό , όπως και τόσα άλλα , ανήκουν σ' αυτά , που δεν ..έγραψε η Ιστορία .....

                       Καλό σας μεσημέρι