Απ’ το βιβλίο της “Αναμνήσεις “ της αείμνηστης χωριανής μας Σοφίας Καραχάλιου - Παλαιολόγου
Όταν ερχόταν η εποχή του “ θέρου “ , θερισμού , όλα έπρεπε να γίνουν με τα χέρια , γιατί δεν υπήρχαν τότε μηχανές . Σκορπούσαν , λοιπόν ο κόσμος απ’ το πρωί ως το βράδυ στα χωράφια και θέριζαν τα στάχυα με τα “ δρεπάνια “ τους . Μ’ αυτά έφτιαχναν μικρά δέματα που συγκρατούσαν δεμένα με το ίδιο χόρτο . Στη συνέχεια , με τα δέματα αυτά έφτιαχναν ένα δέμα μεγαλύτερο , που ονομαζόταν “ δεμάτι “ .
Αυτό το έδεναν με ένα άλλο χόρτο , τη σίκαλη , έπειτα φόρτωναν τα “ δεμάτια “ στα μουλάρια και τα γαϊδουράκια και τα κουβαλούσαν στα αλώνια . Εκεί τα ξεφόρτωναν και τα τοποθετούσαν όλα μαζί σε στοίβες που ονόμαζαν “ θημωνιές “ . Στη συνέχεια έρχονταν οι αλωνάρηδες , “ βαλμάδες “ , οι οποίοι σκορπούσαν τα δεμάτια στο αλώνι και καθοδηγούσαν τα άλογα , ώστε όταν αυτά γυρίζουν γύρω – γύρω , να λιώνουν τα άχυρα με τα πέταλά τους και να βγαίνει το σιτάρι .
Η διαδικασία αυτή κρατούσε απ’ το πρωί μέχρι το μεσημέρι . Ύστερα όλοι μαζί , αγρότες και “ βαλμάδες “ , σήκωναν τα ‘άχυρα στον αέρα πολλές φορές , ώστε να ξεχωρίσουν το σιτάρι απ’ τα στάχυα . Γι’ αυτή τη δουλειά , που τη λέγαν “ λίχνισμα “ , χρησιμοποιούσαν κάτι ξύλινες πιρούνες , τις οποίες ονόμαζαν “ δικούλια “ .
Στο τέλος , μάζευαν το σχεδόν καθαρό σιτάρι στο κέντρο του αλωνιού κοντά στο “ στρίαλο “ και περίμεναν να φυσήξει αέρας , για να καθαρίσει καλύτερα το σιτάρι . Τη σοδειά την μετρούσαν με κάτι τενεκέδες . Μια “ οκά “ ( μονάδα μέτρησης της εποχής ) ισοδυναμούσε με 400 δράμια και ένα κιλό με 1.000 γραμμάρια ή 312,5 δράμια .
( Στο σημείο αυτό η αείμνηστη Σοφία προφανώς από λαθεμένο υπολογισμό γράφει ακριβώς : “ Μία οκά ισοδυναμούσε με 1.000 δράμια . 1 κιλό = 1.000 γραμμάρια = 900 δράμια , εμείς για σωστή ενημέρωση του αναγνώστη , αναφέρουμε πιο πάνω , τα σωστά νούμερα ) .
Οι θεριζοαλωνιστικές μηχανές και οι αλευρόμυλοι , ήρθαν στο Λιδωρίκι μετά τον πόλεμο . Πρώτος απ’ όλους έφερε ο Τημπέλης Νικόλαος . 
Σ Στο θημωνοστάσι στο “ Κοτρώνι “, στη δεκαετία του ‘60 , μια εικόνα που έχει όλο το παραδοσιακό ..” στήσιμο “ των θημωνιών , και μάλλον είναι και απ’ τις τελευταίες τέτοιες εικόνες , γιατί μετά ήρθαν οι..” αλωνιστικές “ ή “ πατόζες “ όπως τις έλεγαν . Σε πρώτο πλάνο , από αριστερά : Λαγιογιώργαινα , Σκραποφροσύνη και Παπαρούκαινα . 
Αλώνισμα στις Λάκκες το 1945 , διακρίνονται από αριστερά : Βιολ. Κοκκαλιά , Σοφία Παλούκη , Γ. Γεροδήμου με το γιο της Πάνο , μωρό τότε στα χέρια , Θεοχ.Λ]Καραχάλιος και Χαρ. Γεροδήμος . Παρατηρήστε το “ στρίαλο “ στη μέση και τις θηλιές στους λαιμούς των αλόγων . 
Αλώνισμα στις “ Λάκκες “ , στο αλώνι που ήταν εκεί που είναι σήμερα το Δασαρχείο , το 1948 ή 49 , κι’ αυτή η φωτογραφία είναι…ακτινογραφία του αλωνίσματος , τα άλογα , οι βαλμάδες , τα παιδιά που κάνουν..χάζι , και οι γυναίκες με τα “ δικούλια “ στα χέρια , νε τα οποία ανακατώνουν το “ λιώμα “ .Τέταρτος , μετά τον ένστολο , ο Τάσος Ασημακόπουλος , ο Τάσος Γκομόζιας και οι μικροί Γ. Ασημακόπουλος και Γ. Δημητρακόπουλος . 
Το “ λίχνισμα “ με τα “ δικούλια “.
Η πρώτη αλωνιστική μηχανή που ήρθε στο χωριό μας , ήταν κάποιου Δρόλαπα , μάλλον απ’ την Αγία Ευθυμία , και απ’ τις πρώτες δε και η εικονιζόμενη , ιδιοκτησίας Στάθη Δρομάζου , απ’ την Ερατεινή . Μπροστά στο τρακτέρ , που μόλις και διακρίνεται , εικονίζονται από αριστερά : Ζωή Δούκα , Μαρ. Κατσώνη , Γιαν. Κανδρής , άγνωστος , Στ. Δρομάζος , με τα λευκά , και Διον. ΄Κούστας . 
Αρκετά χρόνια μετά , ο Νίκος Τημπέλης με κάποιο Κατσούλη , απ’ τη Λεύκα , έφεραν την πρώτη Λιδορικιώτικη αλωνιστική μηχανή . Στις δυο φωτογραφίες εικονίζεται ο Ν.Τημπέλης με το τρακτέρ που έσερνε , αλλά έδινε και κίνηση στη μηχανή .\
*****************
Τέτοια εποχή λοιπό φίλοι μου , τον παλιότερο καιρό , το χωριό μας είχε τρία σημεία όπου συγκεντρώνονταν τα “ δεμάτια “ για τα αλωνίσουν , τα σημεία αυτά της συγκέντρωσης , τα λέγαμε “ θημωνοστάσι “ και βρίσκονταν , όχι τυχαία βέβαια , στις τρεις άκρες του χωριού μας .
Το ένα , στο “Κοτρώνι “ , λίγο έξω απ’ το Λιδορίκι προς Λευκαδίτι , το άλλο ήταν στις Λάκκες , στο γήπεδο , που ήταν ίσως και το μεγαλύτερο και το τρίτο , στον Σταυρό , εκεί περίπου που είναι τώρα το εκκλησάκι του Αγ. Κωνσταντίνου .
Τα θημωνοστάσια , για όσο καιρό υπήρχαν ήταν ο παράδεισος των παιδιών του χωριού μας , και στο καθένα μαζεύονταν παιδιά απ’ τις κοντινές γειτονιές , π.χ. στις Λάκκες , μαζεύονταν παιδιά απ’ τον κάτω μαχαλά , Ψαλά , Αλωνάκι και..πέριξ , και φυσικά απ’ τις Λάκκες , και κάπως έτσι γινόταν και με τα άλλα θημωνοστάσια…
Εκεί λοιπόν , στα θημωνοστάσια μαζευόμασταν όλα τα παιδιά απ’ τις πλησιέστερες γειτονιές , και παίζαμε με τις ώρες , χωνόμασταν μέσα και χοροπηδάγαμε , κάνοντας φυσικά και κάποιες..μικροζημιές στα δεμάτια , γι’ αυτό και μας..κυνηγούσαν οι ιδιοκτήτες..ήταν ό,ως για μας ένα πολύ ωραίο παιχνίδι , μόνο που..λυσσάγαμε απ’ τη δίψα και καταφεύγαμε για νερό στο πηγάδι του Γυφτοτάσου , που ήταν στο βάθος της αυλής του σπιτιού του , πλαϊ δηλαδή στο γύφτικο και το ποδηλατάδικο ..
Βέβαια , για να πιούμε λίγο δροσερό νερό , που όμως πάντα μύριζε λίγο , κάναμε μεγάλους αγώνες γιατί οι ιδιοκτήτες δεν μας πολυάφηναν , αλλά όλο και τα καταφέρναμε ..
Όλα αυτά , γίνονταν πριν το αλώνισμα , όσο καιρό ήταν συγκεντρωμένα τα δεμάτια στα θημωνοστάσια , γιατί όταν άρχιζε το..” αλώνισμα “ τα πράγματα αλλάζανε , αλλά αυτά θα τα πούμε κάποιο άλλο απόγευμα …
Καλό σας απόγευμα …..Κ.Κ.-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου