ΤΑ ΛΑΖΑΡΑ

ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

Κορίτσια με τα ανθοστόλιστα καλαθάκια τους , λένε τα “ Λάζαρα “ στο Καψαλαίϊκο σπίτι , σωτήριον ..έτος 2009 !!¨

 

 

   Σε προηγούμενο σημείωμά μας για τον Απρίλη , αναφερθήκαμε στις Απριλιάτικες γιορτές , στις οποίες θα αναφερθούμε ξεχωριστά για κάθε μία , κυρίως στη γιορτή " τ' Άι - Γιωργιού , όπως λέγαμε στο Λιδορίκι , στους αγώνες , που γίνονταν πίσω απ' την εκκλησία , και το  “ δυνατό “ πανηγύρι  που ακολουθούσε εκεί στ' αλώνι , για το αμόλυμα του αερόστατου και για όλα όσα γίνονταν , εκτός όμως απ' αυτά και τα ..Πρωταπριλιάτικα ψέματα , μέσα στον Απρίλη είχαμε , σχεδόν πάντα , και το Πάσχα και φυσικά τα Λάζαρα και γενικότερα τις Πασχαλινές εκδηλώσεις , ας πούμε όμως απόψε για τα Λάζαρα .
   Οι παρέες , που λέγαν το Λάζαρ' ήταν τέσσερα κορίτσια , μπορεί και περισσότερα , και ένα αγόρι , που χρησίμευε για συνοδός , “ φυλαχτάρης “ και για να κρατάει το στολισμένο με δεντρολίβανο , και άλλα λουλούδια , καλάθι . Στο χωριό μας , απ' ότι λένε οι παλιότεροι , ο μπάρμπα Γιάννης Αναγνωστόπουλος , ο Σιουκαράς , ντυνόταν τσολιάς , μάζευε και τα κορίτσια της γειτονιάς και γύρναγαν τα σπίτια του χωριού και τα 'λεγαν . Παλιότερα , έλεγαν το Λάζαρ' σ' όλο το χωριό κι' όταν μπορούσαν πήγαιναν και σ' άλλα κοντινά χωριά , για περισσότερες ..εισπράξεις . Η αρχή γίνεται απ' την Εκκλησία του χωριού με ειδικό τετράστιχο - επίκληση προς τον Άγιο για βοήθεια , αφήνοντας και λίγες δραχμούλες .
   Ύστερα , πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και τελειώνοντας το βράδυ , λένε Λάζαρ' σε κάποιο δέντρο , που το καταριούνταν , το χτυπάνε με τα μπαστούνια τους , και τ' αφήνουν εκεί σπασμένα και φεύγουν . Οι χωριανοί πρόσεχαν πολύ να μην είναι το δικό τους σπίτι το τελευταίο και ειπωθούν εκεί τα ..κακά λόγια , τελειώνοντας , και φέρουν γρουσουζιά . Στο σπίτι του φυλαχτάρη , στο τέλος , γινόταν ακριβοδίκαιη μοιρασιά των εισπράξεων .
Ο Λάζαρ'ς έχει περίπου δεκαοχτώ τραγούδια , που λέγονται σαν παινέματα , κατά περίπτωση , του σπιτιού , δηλαδή άλλο παίνεμα στο σπίτι του δάσκαλου , άλλο στου παπά , άλλο στου τσέλιγκα κι' άλλα στα σπίτια ανύπαντρων κοριτσιών η παλληκαριών , το τελευταίο παίνεμα , που είναι κατάρες εναντίον των κακόβουλων δυνάμεων , λέγεται πάντοτε σε κάποιο δέντρο , που χτυπιέται ώσπου να σπάσουν τα καλάμια - ραβδιά , που κρατάνε απ' το πρωί τα Λαζαρόπλα , και λέει τα εξής :

Να ξεραθείς , να μαραθείς , λουλούδια να μη βγάλεις ,
ποτέ να μην ιδείς χαρά , στον Άδη καταχωνιασμένο...
Στο χωριό μας , απ' όσο θυμάμαι , κι' αναφέρομαι φυσικά στη μεταπολεμική περίοδο , τα Λάζαρα ήταν κάπως έτσι :
Εις τη πόλη Βιθανία , Μάρθα κλαίει και Μαρία ...
και συνέχιζε ... πες μας Λάζαρε τι είδες , εις τον άδη που επήγες ,  
.....................................................................................
Είδα πόνους , είδα φόβους , είδα βάσανα και τρόμους ...
η κάπως έτσι , δεν τα πολυθυμάμαι τα λόγια , ούτε βέβαια και τα δίστιχα που λέγονταν , κατά περίπτωση , στα σπίτια . Σε άλλα χωριά όμως λέγονταν , στη Στύλια π.χ. :
Παληκαράκι όμορφο ,
χρυσά είσαι στολισμένο ( αρματωμένο )
Έχεις πλατούλες γι' άρματα ,
ρύμονος γιά το λιθάρι ...

Το αξιοσημείωτο είναι πως τα τελευταία χρόνια , στο χωριό μας τα παιδιά , παρέες …παρέες , λένε τα Λάζαρα , κρατώντας το παλιό αυτό έθιμο , με στολισμένα καλαθάκια κλπ .

Δείτε μερικές φωτογραφίες απ’ τα “ Λάζαρα “ του 2009 στο χωριό μας .

Στο μαγαζί του Δημ. Νάκου , τα κορίτσια “ οργανωμένα “ καταλλήλως , μας λένε τα Λάζαρα ..

Μια φωτογραφία απ’ το..” παρελθόν “ , και το λέω αυτό γιατί ,  όπως καλά γνωρίζουμε οι παλιότεροι , τον παλιό καλό καιρό , τα λεφτά ήταν είδος..” σπάνιο “ και η πληρωμή για τα κάλαντα , και ειδικά στα ΄Λάζαρα , γινόταν σε ..” είδος “ , “ πράμα με..πράμα “ όπως έλεγε κι ο αξέχαστος Λίδορικιώτης …φιλόσοφος , μπάρμπα Γιώργος Μαντάς .

Εδώ λοιπόν αν καλοπροσέξετε , θα δείτε ένα αυγό , που κάποια νοικοκυρά έδωσε στα παιδιά , ελλείψει , ίσως , …ρευστού…

Άλλη κοριτσοπαρέα , μας λέει τα Λάζαρα , στο κατάστημα Νάκου .

Καλό  σας βράδυ  , καλό Σαββατοκύριακο